Σε ένα διπλωματικό Μαραθώνιο, ο οποίος θα κριθεί στην παράταση και σε περίπου δέκα μέρες, επιδόθηκαν χθες οι 28 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Τουρκία.
Το παζάρι ήταν σε πολλά μέτωπα και τελικά δεν υπάρχουν οριστικές ή δεσμευτικές αποφάσεις, ωστόσο στο κείμενο της ανακοίνωσης τονίζεται ότι: «Οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον σταματήσει».
Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας ξεκίνησε με το ενδεχόμενο να κλείσει ο βαλκανικός διάδρομος, ωστόσο τελικά το παιχνίδι γύρισε αν και υπήρξαν πολλές στιγμές έντασης, ενώ μπροστά στον κίνδυνο να αναγκαστούν να δεχτούν πρόσφυγες στο έδαφός τους, οι χώρες του Βίζεγκραντ αντέδρασαν, με την Ουγγαρία να μιλά ευθέως για βέτο.
Μάλιστα η Τουρκία έπιασε απροετοίμαστους τους Ευρωπαίους και το ολονύχτιο θρίλερ έβγαλε ακόμη και τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου από την αίθουσα προκειμένου να βρουν μια γραμμή οι Ευρωπαίοι για τις προτάσεις της Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν υπήρξε δείπνο των «28» διότι δεν κατέστη δυνατό αυτό να ξεκινήσει στην ώρα του λόγω της εμπλοκής που δημιουργήθηκε.
Δυνητικές ζημιές και κέρδη καταγράφουν όλες οι πλευρές, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον έχουν όσα ζήτησαν και πήραν ο Αλέξης Τσίπρας και ο κ. Νταβούτογλου.
Τι ζήτησε, τι πήρε και τι μπορεί να κερδίσει μέσα στο επόμενο δεκαήμερο η Τουρκία
- Το μεγάλο κέρδος για την Τουρκία είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας κατάργησης της βίζας για τους Τούρκους πολίτες με οδικό χάρτη που προβλέπει την εκπλήρωση του όρου αυτού το αργότερο μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2016. Δηλαδή μέσα σε τρεις μήνες οι Τούρκοι θα μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα, όπως οι Ευρωπαίοι, σε όλη την Ευρώπη, εφόσον βέβαια υπάρξει απόφαση.
- Προετοιμασία για την απόφαση να ανοίξουν και άλλα κεφάλαια της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, με βάση τα Συμπεράσματα του Οκτωβρίου 2015. Το θέμα του ανοίγματος των διαπραγματευτικών κεφαλαίων είναι δύσκολο. Αυτά που ζητάει η Άγκυρα είναι τα πέντε κεφάλαια που έχει μπλοκάρει η Λευκωσία από το 2005. Από την πλευρά της Λευκωσίας κατέστη σαφές ότι δεν πρόκειται να γίνει δεκτό το αίτημα για άνοιγμα κεφαλαίων αν προηγουμένως η Τουρκία δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ και ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε ανάλογο θέμα.
- Η Τουρκία πήρε ακόμη την κάλυψη του κόστους επαναπροώθησης μεταναστών από την ευρωπαϊκή πλευρά. Δηλαδή η επαναπροώθηση θα γίνεται με λεφτά των Ευρωπαίων.
- Επιταχύνεται η καταβολή των πρώτων 3 δισ. ευρώ προς την Τουρκία για τους πρόσφυγες, ενώ μέχρι τα τέλη Μαρτίου θα υπάρξει η απόφαση για πρόσθετη χρηματοδότηση. Πάντως δεν υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά στα επιπλέον 3 δισ. ευρώ που είχε ζητήσει η Άγκυρα.
- Η Άγκυρα έκανε την τολμηρή πρόταση προς τους 28, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα δέχεται πίσω όλους τους οικονομικούς μετανάστες, αλλά και τους πρόσφυγες από τη Συρία. Σε αντάλλαγμα, οι Ευρωπαίοι δεσμεύονται να δέχονται μέσω νόμιμων και ασφαλών οδών τον ίδιο αριθμό σύρων προσφύγων απευθείας από το τουρκικό έδαφος. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, θεωρητικά, πρόκειται για την κάλυψη των 70.000 θέσεων υποδοχής προσφύγων σε ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν προβλεφθεί από τους 28 από το φθινόπωρο του περασμένου έτους.
Τι ζήτησε και τι πήρε η Ελλάδα
Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται κερδισμένη, καθώς η συζήτηση επικεντρώθηκε στην Τουρκία και όχι στο κλείσιμο των ελληνικών συνόρων, όπως προέβλεπε το αρχικό προσχέδιο της Συνόδου Κορυφής. Αναφορά για κλείσιμο συνόρων δεν υπάρχει στην ανακοίνωση, αλλά σημειώνεται ότι: «Οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον σταματήσει». Ουσιαστικά πρόκειται για το κλείσιμο των ελληνικών συνόρων.
- Στο περιθώριο των συνομιλιών με την Αγκυρα, ξέσπασε αντιπαράθεση μεταξύ των Ευρωπαίων για το καθεστώς της διαδρομής των Βαλκανίων, που έχουν διασχίσει μέχρι σήμερα περισσότεροι από 850.000 άνθρωποι. Το Βερολίνο δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να δημιουργήσει το προηγούμενο επικύρωσης μονομερών αποφάσεων που έχουν λάβει ορισμένες χώρες που βρίσκονται επί της διαδρομής των Βαλκανίων, όπως η Αυστρία, που εισήγαγαν ποσοστώσεις στις αιτήσεις ασύλου και στη διέλευση προσφύγων.
- Η επιστροφή όλων των παρατύπων μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία και η απευθείας μετεγκατάσταση Σύρων από την Τουρκία στην ΕΕ, είναι θέματα τα οποία ικανοποιούν την Αθήνα. Άλλωστε ενδεχομένως, σταδιακά να αδειάζει από μετανάστες η Ελλάδα και οι Σύροι να φεύγουν από την Τουρκία στην ΕΕ κατευθείαν. Μένει να καθοριστούν οι λεπτομέρειες και να υπάρξει συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής.
- Η Αθήνα πήρε στήριξη για άμεσες επιστροφές στην Τουρκία των παράτυπων μεταναστών που δεν χρειάζονται διεθνή προστασία.
- Η Ελλάδα θα πάρει οικονομική βοήθεια στη βάση του εθνικού σχεδιασμού και σε συνεργασία με την Κομισιόν, για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών αναγκών.
- Στόχος είναι η αποστολή ενός μηνύματος προς όλους τους υποψήφιους για το ταξίδι προς την Ευρώπη: οι οικονομικοί μετανάστες θα επαναπροωθούνται και οι αιτούντες άσυλο έχουν κάθε συμφέρον να καταθέτουν την αίτησή τους στην Τουρκία για να ελπίζουν σε μία ασφαλή μεταφορά προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ωστόσο, «υπάρχουν πολλά σημεία για αποσαφήνιση», παραδέχθηκε διπλωματική πηγή κάνοντας λόγο για τις αμφιβολίες που εξέφρασαν ορισμένες χώρες σχετικά με το αν τα προτεινόμενα μέτρα είναι νόμιμα και εφικτά στην υλοποίησή τους.
