Νέες, ωραίες και πετυχημένες. Ποιος είπε ότι η ενημέρωση δεν έχει δικαίωμα στην ομορφιά και το σεξαπίλ κι αυτά αποτελούν προνόμιο των ψυχαγωγικών προγραμμάτων; Μία ματιά στις πέντε anchorwomen που ακολουθούν αρκεί για να κάνει την απάντηση στην παραπάνω ερώτηση να φαντάζει αυτονόητη.
Της Μαργαρίτας Τζαγκαράκη
Έχουν καταφέρει μέσα από τα δελτία ειδήσεων να μας μεταφέρουν όλη την επικαιρότητα χωρίς να κάνουν περικοπές στη θηλυκότητά τους. Εξάλλου όταν η ειδησεογραφία είναι μαύρη κι άραχνη, βαριά κι ασήκωτη, φαντάζει σχεδόν επιτακτική η ανάγκη να την ακούς από μία όμορφη γυναίκα, μία γυναίκα με τύπο. Αν μη τι άλλο μέχρι το τέλος του δελτίου ειδήσεων μπορεί να μην έχεις καταπλακωθεί τόσο πολύ.
Δυναμικές και εργατικές βρίσκονται στις επάλξεις με το χρόνο να έχει αποδειχθεί κι αυτός με τη σειρά του μεγάλος θαυμαστής τους.
– Θυμάστε το πρώτο δελτίο που εκφωνήσατε;
Σία Κοσιώνη: Θυμάμαι κάθε του λεπτομέρεια. Ποια ήταν πρώτη είδηση, τι φορούσα, πώς ένιωθα. Ήταν το 2006, όταν εγώ δηλαδή ήμουν μόλις 26 ετών. Είχα επιβάλλει στον εαυτό μου να μην έχω άγχος, πράγμα που παραδόξως κατάφερα, αν και τα πρώτα δευτερόλεπτα με κατέλαβε ένα συναίσθημα αιώρησης. Το έδιωξα όμως. Το άγχος το ένιωσα με το που έπεσε το σήμα τέλους. Αυτό που κυρίως θυμάμαι, όμως, κι ευτυχώς δεν το έχω ξεχάσει ούτε στιγμή ως σήμερα, είναι το πόσο δούλεψα μέσα μου το θέμα της δημοσιότητας και της ματαιοδοξίας που αυτή μπορεί να φέρει. Ήταν κάτι σαν ένα deal με τον εαυτό μου, ότι δε θα με χάσω, ότι δε θα χαθώ, ότι θα δουλέψω σκληρά και θα θυμάμαι κάθε μέρα πως τίποτα δεν είναι για πάντα.
Μαρία Σαράφογλου: Θυμάμαι ότι ήταν στην ψηφιακή τηλεόραση της ΕΡΤ, την έναρξη της οποίας είχα την τιμή να κάνω στην Ελλάδα. Αυτό, όμως που δεν θα ξεχάσω ποτέ είναι το πρώτο μου δοκιμαστικό δελτίο. Ήταν στα αγγλικά, στο στούντιο του CNN στην Ατλάντα. Στη μνήμη μου όμως έχει μείνει χαραγμένη η πρώτη μου συνέντευξη, κατά τα πρώτα βήματά μου στην τηλεόραση, όταν δεν ήξερα καλά καλά να κρατώ το μικρόφωνο κ χρειάστηκε να πάρω συνέντευξη από τον τότε Υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ. Ήταν μεγάλη εμπειρία για εμένα και επειδή πήγε καλά σφράγισε και τη συνεργασία μου στην ΕΡΤ.
Εύα Αντωνοπούλου: Ναι! Σαφέστατα το θυμάμαι μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Είχα αρκετό άγχος αλλά και δημιουργικότητα. Θυμάμαι τα πάντα από την θεματολογία έως τους καλούς συνεργάτες και συναδέλφους στο control.
Εύη Φραγκάκη: Σαν να ήταν χθες! Είχα έντονο άγχος, αλλά δημιουργικό, κυρίως, όμως με διέκρινε, παράλληλα και επική ψυχραιμία! Και με τον συνδυασμό όλων αυτών, κατάφερα να βγάλω ένα δελτίο «αλφάδι», κανένα σαρδάμ, σαν καλοκαρδισμένο ρομπότ. Κύλησαν όλα όπως έπρεπε, με την αμέριστη στήριξη των ανθρώπων στο control και στο ακουστικό μου, που συνειδητοποιούσαν το άγχος της μικρής Φραγκάκη να τους βγάλει όλους ασπροπρόσωπους, αφού της είχαν εμπιστευθεί τον σπουδαίο ρόλο της παρουσίασης δελτίου ειδήσεων! Με τη συνήθεια, όμως, κατάλαβα ότι, όσο πιο φυσικός και ανθρώπινος είναι ένας παρουσιαστής δελτίου ειδήσεων, τόσο πιο κατανοητός γίνεται στις ειδήσεις, που μεταφέρει στον τηλεθεατή.
Κατερίνα Παπακωστοπούλου: Παρουσίασα το πρώτο μου δελτίο ειδήσεων το 2003, επί Σταμάτη Μαλέλη στο Star. Επειδή έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε δεν θυμάμαι ακριβώς ποια ήταν η θεματολογία εκείνης της μέρας, όμως θυμάμαι πως είχα καλύψει ως παρουσιάστρια όλο τον πόλεμο στο Ιράκ, με ολονύκτια δελτία εκείνη την περίοδο. Δεν είχα άγχος ή τρακ, γιατί ήμουν ήδη 8 χρόνια ρεπόρτερ με πολλές ζωντανές συνδέσεις και μεγάλο εύρος θεματολογίας που είχα καλύψει μέχρι τη στιγμή που κάθισα στην καρέκλα του παρουσιαστή. Πριν μπω στα δελτία, έλεγα τα life-style news , ως ένθετο στο κεντρικό δελτίο τότε με Μανώλη Καψή, άρα ήμουν εξοικειωμένη με τη ζωντανή σύνδεση μέσα στο στούντιο, την ώρα του κεντρικού δελτίου.
– Πόσο βοήθησε η εξωτερική εικόνα στην καριέρα; Σας άνοιξε πόρτες ή σας δυσκόλεψε;
Μαρία Σαράφογλου: Η εξωτερική εμφάνιση δεν αποτελεί εισιτήριο για μια επιτυχημένη πορεία. Πολλές φορές μάλιστα μπορεί να δυσκολέψει την ανέλιξη μιας γυναίκας, γιατί συνήθως τεκμαίρεται ότι δεν υπάρχει κάτι βαθύτερο. Αλλά κατά τη γνώμη μου δεν μετράει τι θα σου ανοίξει απλώς την πόρτα, αλλά τι θα σε κρατήσει στο χώρο που οδηγεί η πόρτα που άνοιξες. Και αυτό δεν μπορεί να είναι απλώς η εμφάνισή σου.
Εύα Αντωνοπούλου: Αυτά θεωρώ πως είναι κλισέ που έχουν ξεπεραστεί. Αναμφισβήτητα η εξωτερική εμφάνιση παίζει κάποιο ρόλο ειδικά στην τηλεόραση χωρίς ωστόσο αυτός να είναι ο σημαντικότερος. Δεν αρκεί από μόνη της η εμφάνιση ακόμα και αν ανοίγει πόρτες στην συνέχεια μόνο με σκληρή δουλειά μπορεί να προχωρήσει κανείς και να εξελιχθεί.
Σία Κοσιώνη: Και τα δύο. Η εξωτερική εμφάνιση ήταν αναμφισβήτητα ένα διαβατήριο. Την ίδια στιγμή, όμως, ήταν και λόγος αμφισβήτησης. Όπως και να ‘χει, το δια ταύτα είναι ότι όλα αυτά διαρκούν λίγο. Στο τέλος της ημέρας κρίνεσαι από τη δουλειά σου και την επάρκειά σου.
Εύη Φραγκάκη: Μιλάμε για τηλεόραση, άρα για εικόνα, έτσι δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς τον ρόλο της εξωτερικής εμφάνισης στην τηλεοπτική εξέλιξη. Συγχρόνως, όμως, μπορεί να αποτελέσει και παγίδα, αν στηριχθεί κανείς μόνο σε αυτό το προσόν, γιατί δε φτάνει. Απαιτεί πολλή και σκληρή δουλειά, συνεχή μελέτη και γνώση της ιστορίας και της σύγχρονης πραγματικότητας, για να ξεχωρίσεις και να εδραιωθείς.
Κατερίνα Παπακωστοπούλου: Νομίζω ότι η εξωτερική εικόνα παίζει σημαντικό ρόλο σε όλα τα επαγγέλματα. Η τηλεόραση είναι εικόνα, οπότε αν η εικόνα γίνεται δεκτή από τον τηλεθεατή με χαρά και προσμονή, αυτό θεωρείται σημαντικό. Γενικά θεωρώ ότι το προφίλ μου όλα αυτά τα χρόνια δεν είναι της ωραίας των δελτίων επειδή είμαι ξανθιά ή επειδή έχω πράσινα μάτια. Θέλω να πιστεύω πως είμαι μια γυναίκα που προσπαθώ να κάνω καλά τη δουλειά μου και φυσικά προσέχω την εμφάνιση μου και στη δουλειά και στη ζωή μου.
– Έχετε δεχτεί φλερτ στο χώρο εργασίας; Υπήρξε κάποια στιγμή που βρεθήκατε σε δύσκολη θέση;
Εύα Αντωνοπούλου: Φλερτ ίσως ναι, όχι όμως σε τέτοιο βαθμό που να με έχει φέρει σε δύσκολη θέση. Υπάρχει τρόπος να τα «κόβεις αυτά από την ρίζα»!
Εύη Φραγκάκη: Έχω δεχτεί φλερτ στον χώρο της εργασίας μου κατά καιρούς, και, μάλιστα, όχι μόνο από τα φλερτ, που «νομιμοποιούνται» μεταξύ δυο συνάδελφων και μπορεί να καταλήξουν σε αληθινή συναισθηματική σχέση. Μιλάω για εκείνα, που ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία της δουλειάς σου ή έστω την καθημερινότητά σου, γιατί δεν θα έχεις ενδώσει σε… εξωσχολικές ορέξεις προϊσταμένου. Ας μην κρυβόμαστε, το φαινόμενο αυτό δεν αφορά μόνο τον τομέα των media, αλλά μπορεί να συμβεί σε κάθε επαγγελματικό χώρο, στον οποίο επιβιώνουν και βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας άτομα με συμπλέγματα και ανικανοποίητα πάθη στην εφηβική τους ηλικία… Δε θα πω ότι βρέθηκα σε δύσκολη θέση, διότι ήταν πολύ συγκεκριμένη η αντίδραση μου σε τέτοια φαινόμενα, με το να διατηρώ σαφείς αποστάσεις ή να αρνούμαι κάθετα και κατηγορηματικά να ενδώσω, παρά το πιθανό «τυράκι» της ευνοϊκότερης μεταχείρισης στην επαγγελματική μου καθημερινότητα. Έτσι, είτε συνεχίζαμε τη συνεργασία μας, σαν να μην προηγήθηκε ποτέ σχετική πρόταση, είτε – μια φορά – επήλθε σκόπιμη σύγκρουση, με αποτέλεσμα να διακοπεί σύντομα η συνεργασία μας. Όλα μέσα στο πρόγραμμα είναι, το ζητούμενο είναι να μην κάνεις εκπτώσεις στις αρχές σου και στα όριά σου.
Κατερίνα Παπακωστοπούλου: Δεν έχω έρθει ποτέ σε δύσκολη θέση και δεν έχω δεχθεί ποτέ πιεστικό φλερτ ούτε από διευθυντή μου, ούτε από συνάδελφο, ούτε από συνεντευξιαζόμενο. Πραγματικά θεωρώ ότι όταν κάνεις σωστά και με αρχές τη δουλειά σου, αυτό γίνεται αντιληπτό και από τον περίγυρο, άρα δεν επιτρέπεις και δεν προκαλείς ανάλογες συμπεριφορές. Άλλωστε μετά από 20 χρόνια στον ίδιο σταθμό είμαστε πλέον σαν οικογένεια, οπότε και το φλερτ, θα το χαρακτήριζα αδελφικό!
Μαρία Σαράφογλου: Σημασία έχει να μάθει κάποιος να διαχειρίζεται σωστά μία τέτοια κατάσταση, εάν τυχόν προκύψει. Προσωπικά δεν έχω έρθει σε δύσκολη θέση.
Σία Κοσιώνη: Όχι ποτέ. Νομίζω πάντως ότι αυτά ή τα επιτρέπεις ή δεν τα επιτρέπεις. Τόσο απλά.
– Παραμένει ανδροκρατούμενη η τηλεόραση; Πόσο εύκολο είναι για μία γυναίκα να επιβιώσει στο χώρο;
Εύη Φραγκάκη: Σαφέστατα, παραμένει ανδροκρατούμενη η τηλεόραση, κυρίως σε επίπεδο διευθυντικών στελεχών. Από τη μια πλευρά, είναι σχετικά αναμενόμενο αυτό, διότι η τηλεόραση απαιτεί εκ προοιμίου όλο σου τον χρόνο, καθολικά τη σκέψη σου και προκαλεί αδυσώπητο άγχος κυρίως σε θέσεις ισχύος, κατάσταση την οποία μια γυναίκα καριέρας, που, όμως, είναι παράλληλα μητέρα ή και σύντροφος, πολύ δύσκολα θα ισορροπήσει στην ζωή της. Όσον αφορά την επιβίωση στον χώρο αυτό, θεωρώ πλέον, έπειτα από 18 χρόνια στον χώρο της ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας, πως είναι εξίσου δύσκολο για άνδρες και γυναίκες. Ένας τρόπος υπάρχει, χτίζεις γερό στομάχι, αγνοείς τα πισώπλατα χτυπήματα και τραβάς μπροστά, κοιτάζοντας μόνο τη δουλειά σου και τον στόχο σου, με σεβασμό στο ήθος σου και στους συναδέλφους.
Εύα Αντωνοπούλου: Δεν πιστεύω πως είναι ανδροκρατούμενη η τηλεόραση το αντίθετο μάλιστα. Πάρα πολλές γυναίκες κατέχουν καίριες θέσεις τόσο στο ρεπορτάζ όσο και στα δελτία ειδήσεων αλλά και τις ενημερωτικές εκπομπές. Το ίδιο ισχύει και για τους άντρες.. Δεν τίθεται θέμα φύλου.
Σία Κοσιώνη: Ναι. Η τηλεόραση ήταν και είναι ένα ανδροκρατούμενο μέσο. Δεν πιστεύω όμως ότι θα είναι για πολλά χρόνια ακόμη, όπως και πολλοί άλλοι επαγγελματικοί κλάδοι. Βλέπω πολλές γυναίκες να αναλαμβάνουν ρόλους, να ανταπεξέρχονται άψογα και να χτίζουν προοπτικές. Νομίζω πως το 2017 πλέον, είναι σαφές πως η ικανότητα δεν είναι θέμα φύλου.
Κατερίνα Παπακωστοπούλου: Θεωρώ ότι αξιόλογες γυναίκες κάνουν σημαντική καριέρα ήδη στην τηλεόραση. Εύκολο δεν ξέρω αν είναι, όμως αν έχεις τσαγανό και πείσμα , όλα γίνονται. Σε οποιαδήποτε δουλειά, η επιμονή και η προσήλωση στο στόχο σε κάνει να επιβιώνεις και να παραμένεις στο χώρο σε βάθος χρόνου.
Μαρία Σαράφογλου: Ειδικά ο χώρος της τηλεόρασης και συγκεκριμένα των ειδήσεων θα έλεγα ότι είναι μοιρασμένος. Σε όλες τις θέσεις όμως, θεωρώ ότι μια γυναίκα χρειάζεται να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να εδραιωθεί και για να επιβιώσει. Ακόμα και όταν πετύχει το στόχο της, πάλι δεν θα έχει ούτε τις ίδιες απολαβές, ούτε το ίδιο στάτους με έναν άνδρα σε ανάλογη θέση. Εκ φύσεως είναι περισσότεροι οι ρόλοι που καλείται να υπηρετήσει και άρα δυσκολότερη η διαδρομή της. Ειδικά η μητρότητα απαιτεί πολλές θυσίες και για εμένα έχει προτεραιότητα.
– Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στο νέο τηλεοπτικό πεδίο;
Κατερίνα Παπακωστοπούλου: Θέλω να πιστεύω ότι θα επικρατήσει η λογική και δεν θα έχουμε στο μέλλον την ανασφάλεια που επιχειρήθηκε να μας δημιουργηθεί τους προηγούμενες μήνες. Ζούμε στη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία και η δημοκρατία βασίζεται στην πολυφωνία. Όσα περισσότερα κανάλια υπάρχουν , τόσο περισσότεροι συνάδελφοι έχουν δουλειά, τόσο καλύτερη και πληρέστερη είναι η ενημέρωση. Στο Star νιώθω ασφαλής και πιστεύω ότι θα συνεχίσω να εργάζομαι σε ένα από τα πιο υγιή τηλεοπτικά κανάλια της χώρας και για πολλά ακόμη χρόνια.
Εύη Φραγκάκη: Είναι με βεβαιότητα η πλέον δύσκολη περίοδος στα τηλεοπτικά δεδομένα, αλλάζουν άρδην οι ισορροπίες, το εργασιακό τοπίο, αλλά παραμένω φυσει και θέσει αισιόδοξη ότι τελικά θα διαμορφωθεί σε βάθος χρόνου μια πιο υγιής κατάσταση, ξεκάθαρη και συγκεκριμένη.
Εύα Αντωνοπούλου: Καταρχήν πολύ θετικές καθώς μετά από μια πολύ τεταμένη περίοδο από το καλοκαίρι με τον τηλεοπτικό διαγωνισμό με τις άδειες ευτυχώς δεν έκλεισε κανένα κανάλι και έτσι διασώθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας συναδέλφων, δημοσιογράφων και τεχνικών αλλά και διοικητικών υπαλλήλων. Η τηλεόραση εξελίσσεται αλλάζει και προσαρμόζεται στις ανάγκες της εποχής μας με έντονη διάδραση με το διαδίκτυο και τα social media εργαλεία τα όποια ο ΣΚΑΪ τα έχει αξιοποιήσει και εντάξει στο πρόγραμμα του εδώ και χρόνια και γιαυτό είναι πρωτοπόρος.
Μαρία Σαράφογλου: Η ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου είναι πλέον στη διακριτική ευχέρεια του νεοσύστατου Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης που θα ορίσει τη διαδικασία αδειοδότησης και τον αριθμό των καναλιών. Σε ό,τι αφορά τα τηλεοπτικά δρώμενα νομίζω ότι θα δούμε αλλαγές σε πολλά επίπεδα και πλέον η μάχη της ενημέρωσης αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον μετά την επιστροφή του Νίκου Χατζηνικολάου στα δελτία. Ο Αντέννα μπαίνει πολύ δυναμικά στο παιχνίδι της ενημέρωσης και με την άρτια δημοσιογραφική ομάδα που διαθέτει θα ξεχωρίσει.
Σία Κοσιώνη: Ο τηλεοπτικός κλάδος πέρασε μία απίστευτη περιπέτεια τους τελευταίους μήνες. Ευτυχώς ο παραλογισμός τελείωσε. Ωστόσο, πρέπει γρήγορα να έρθει μία ισορροπία. Και ισορροπία θα πει ένα καθεστώς νομιμότητας, ίσων όρων και fair play. Καλά θα κάνει η κάθε κυβέρνηση να μεριμνά για το πώς οι ελληνικοί τηλεοπτικοί σταθμοί θα λειτουργούν σε ένα περιβάλλον ελεύθερο και βιώσιμο και πώς θα περάσουν στην επόμενη εποχή, παρά το πώς θα χτίσουν ένα τηλεοπτικό τοπίο που υπηρετεί τα συμφέροντά τους και τους πολιτικούς τους σχεδιασμούς.
