Πρώτα, υπήρχε το «Ozempic face», μετά το «Ozempic butt» και τώρα στο προσκήνιο έχει βρεθεί μια νέα παρενέργεια που αναφέρουν οι χρήστες των φαρμάκων απώλειας βάρους, γνωστή ως «Ozempic Personality».

Η δραστική ουσία των εν λόγω φαρμάκων, με πιο δημοφιλές το Ozempic, αλλά και τα Wegovy, Zepbound και άλλα, είναι η σεμαγλουτίδη, αγωνιστής του υποδοχέα πεπτιδίου-1 τύπου γλυκαγόνης (GLP-1 RAs). Στην πράξη, μειώνουν την όρεξη και επιβραδύνουν την πέψη, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην απώλεια κιλών. Τα σκευάσματα, που προορίζονται για την αντιμετώπιση του διαβήτη, έχουν αποδειχθεί απίστευτα αποτελεσματικά με ορισμένους να καταγράφουν έως και 20% μείωση βάρους σε σύντομο χρόνο.

Καθώς η χρήση τους είναι σχετικά πρόσφατη, οι άνθρωποι που τα λαμβάνουν, όπως και η επιστημονική κοινότητα, ανακαλύπτουν ακόμη τις παρενέργειές τους. Πρόσφατα συζητείται όλο και περισσότερο στα social media αλλά και σε μέσα ενημέρωσης το σύμπτωμα που αποκαλείται «Ozempic Personality», δηλαδή «Οζεμπική προσωπικότητα». Πρόκειται για ισχυρισμούς σχετικά με αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά ανθρώπων που λαμβάνουν τα συγκεκριμένα φάρμακα, με πολλούς να κάνουν λόγο για αυξημένο άγχος, κατάθλιψη, ακόμα και αυτοκτονικό ιδεασμό.

Παρά τις αναφορές που δημοσιοποιούνται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτού του τύπου οι παρενέργειες δεν έχουν επιβεβαιωθεί από μελέτες. Ειδικοί με τους οποίους επικοινώνησε το Healthline, διέψευσαν πολλούς από τους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν σχετικά με την «Οζεμπική προσωπικότητα» και αποδοκίμασαν τον κίνδυνο στιγματισμού των ατόμων που χρησιμοποιούν αυτά τα φάρμακα.

«Όποιος υποστηρίζει κάτι τέτοιο, πραγματικά δεν καταλαβαίνει», υπογράμμισε η Caroline Apovian , Καθηγήτρια Ιατρικής στη Σχολή του Χάρβαρντ και συνδιευθύντρια του Κέντρου Διαχείρισης Βάρους και Ευεξίας στο Brigham and Women’s Hospital. Ο Sun Kim, Αναπληρωτής Καθηγητής Ενδοκρινολογίας στο Stanford Health, τόνισε: «Τα GLP-1 μπορούν να αλλάξουν τη σχέση σας με το φαγητό. Το φαγητό είναι αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής δραστηριότητας και όταν παύει να σας απασχολεί τόσο, μπορεί να αλλάξει τις κοινωνικές σας αλληλεπιδράσεις». Και πρόσθεσε: «Οι ασθενείς μου, ειδικά εκείνοι που έχουν διαβήτη ή σημαντικές συννοσηρότητες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, είναι ως επί το πλείστον ευχαριστημένοι με τον νέο τρόπο ζωής τους με τα GLP-1. Μπορούν να ανησυχούν λιγότερο για το φαγητό, μπορούν να είναι πιο ενεργοί».

Τελικά είναι αληθινή η «Οζεμπική προσωπικότητα»;

Τα πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα της «Οζεμπικής προσωπικότητας» είναι: Επιδείνωση της διάθεσης, αυξημένα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης, ανηδονία ή έλλειψη ενδιαφέροντος για μέχρι πρότινος ευχάριστες δραστηριότητες, καθώς και μειωμένη λίμπιντο.

Αυτά τα αρνητικά συναισθήματα γενικά προκαλούνται από αλλαγές στην ντοπαμίνη ή στο «κέντρο ανταμοιβής» του εγκεφάλου. Αλλά επιστημονικά δεν έχει διαπιστωθεί με ποιον τρόπο θα μπορούσαν τα φάρμακα τύπου GLP-1 να αλληλεπιδρούν με την ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.

Η απάντηση θα μπορούσε να είναι αρκετά απλή: Για κάποιους ανθρώπους ίσως είναι δύσκολο να τρώνε λιγότερο και να εγκαταλείπουν τα φαγητά που αγαπούν. «Όλες αυτές οι κακές τροφές, που προκαλούν παχυσαρκία, ηρεμούν ορισμένους ανθρώπους, ο οργανισμός των οποίων αναζητά για παράδειγμα ανταμοιβή από ζαχαρούχα τρόφιμα. Όταν δεν τα λαμβάνουν, χαλάει η διάθεσή τους. Όμως δεν είναι το Ozempic που κάνει αυτό. Είναι ο προηγούμενος εθισμός. Έτσι πιστεύω πως πρέπει να το βλέπει ο κόσμος», σημειώνει η Caroline Apovian.

Οι ειδικοί συμφωνούν πως απορρίπτουν όρους αρνητικά φορτισμένους όπως η «Οζεμπική προσωπικότητα», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν φάρμακα GLP-1 δεν θα αντιμετωπίσουν ενδεχομένως ορισμένα προβλήματα στην ψυχική τους υγεία.

«Δεν νομίζω ότι αλλάζει η προσωπικότητα και δεν μου αρέσει αυτός ο όρος. Νομίζω ότι αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται το φαγητό», δήλωσε η Rachel Goldman , αδειούχος ψυχολόγος στη Νέα Υόρκη και κλινική επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Η Goldman, η οποία εργάζεται με ασθενείς με παχυσαρκία και όσους έχουν υποβληθεί σε βαριατρική χειρουργική επέμβαση, κατανοεί τις προκλήσεις, τόσο ψυχικές όσο και σωματικές, που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς κατά την απώλεια βάρους. «Θα σας βοηθήσει να γίνετε πιο υγιείς. Θα σας βοηθήσει σε αυτό το ταξίδι υγείας, αλλά ανάλογα με το τι συμβαίνει στη ζωή σας, μπορεί να βελτιώσει ή να μην βελτιώσει αυτά τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι απλώς η απώλεια βάρους θα τους κάνει όλους χαρούμενους και υγιείς», αναφέρει.

Σε αυτό το πλαίσιο, παροτρύνει όποιον παίρνει φάρμακα απώλειας βάρους και αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας να επικοινωνήσει με κάποιον ειδικό επαγγελματία υγείας. Σε κάθε περίπτωση, η κοινή αντίληψη είναι πως τα φάρμακα GLP-1 είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.