Υπουργείο Παιδείας και ΙΕΠ επέσπευσαν τις διαδικασίες και ανακοίνωσαν τα προγράμματα σπουδών για τα μαθήματα των Λατινικών και Χημείας που θα διδαχθούν οι μαθητές στη Γ’ Λυκείου.

Πρόκειται για δυο μαθήματα κατευθύνσεων που δεν τα διδάχτηκαν οι μαθητές στη Β’ τάξη και γι αυτό το λόγο το υπουργείο συγκρότησε επιτροπή ώστε με βάση την ύλη των σχολικών βιβλίων της περσινής Β’ Λυκείου και της Γ’ τάξης να δημιουργήσει «νέα» σχολικά εγχειρίδια.

Από τα όσα έχουν ανακοινωθεί στο ΦΕΚ προκύπτει για το μάθημα των Λατινικών ότι οι μεταφράσεις θα αφορούν 22 κείμενα. Γραμματικά φαινόμενα 31 κείμενα και συντακτικά φαινόμενα 41 κειμένων όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί.

Θυμίζουμε ότι το μάθημα θα διδαχθεί για τρεις ώρες εβδομαδιαίως στη Γ’ Λυκείου από ανθολόγιο με αυτούσια ή ελαφρά τροποποιημένα κείμενα λατίνων συγγραφέων, τα οποία μεταφράζονται με ταυτόχρονη λεξιλογική προσέγγιση και συντακτική επεξεργασία.

Τα κείμενα που αξιοποιούνται στη διδασκαλία συνοδεύονται από εισαγωγικό σημείωμα στην ελληνική γλώσσα, ούτως ώστε να προηγείται η νοηματική οικείωση με το κείμενο και να υπάρχει μια γενική εικόνα για θέματα που αφορούν τη ρωμαϊκή σκέψη και ιδεολογία.

Τα κείμενα συνοδεύονται επίσης από υποστηρικτικό λεξιλόγιο και ετυμολογικές επισημάνσεις σε ετυμολογικές συγγένειες με παράθεση των αντίστοιχων λέξεων της αρχαίας ελληνικής και από φαινόμενα γραμματικής και συντακτικού που εμφανίζονται στα αντίστοιχα κείμενα, συνοδευόμενα από παραδείγματα και ασκήσεις. Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που διδάσκονται είναι τα εξής:

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ:

α) τα γένη των ονομάτων,

β) κλίση ουσιαστικών συμπεριλαμβανομένων των ιδιαιτεροτήτων (ετερογενή, ετερόκλιτα, αφθονούντα, ελλειπτικά),

γ) η κλίση των επιθέτων και τα ανώμαλα επίθετα,

δ) η κλίση των μετοχών,
ε) η κλίση των αριθμητικών,

στ) ο σχηματισμός των παραθετικών των επιθέτων, ιδιαίτερος σχηματισμός, ανώμαλα παραθετικά, ελλειπτικά παραθετικά, περιφραστικά παραθετικά,

ζ) επιρρήματα, σχηματισμός παραθετικών επιρρημάτων και ανώμαλα παραθετικά επιρρημάτων,

η) κλίση αντωνυμιών,

θ) αντωνυμικά επιρρήματα, αριθμητικά,

ι) κλίση ρημάτων όλων των συζυγιών, αποθετικά ρήματα, ημιαποθετικά ρήματα, ανώμαλα ρήματα, περιφραστική συζυγία, ρήματα σε io, ελλειπτικά ρήματα, απρόσωπα ρήματα,

ια) προθέσεις

ιβ) σύνδεσμοι.

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ:

α) όροι της πρότασης και η συμφωνία τους,

β) η συντακτική χρήση των πτώσεων ουσιαστικών, επιθέτων, αντωνυμιών, αντωνυμικών επιθέτων,

γ) οι ονοματικοί τύποι του ρήματος (απαρέμφατο, μετοχή, γερούνδιο , γερουνδιακό− χωρίς τη γερουνδιακή έλξη),

δ) οι ανεξάρτητες προτάσεις και οι ευθείες ερωτήσεις (χρόνοι και εγκλίσεις),

ε) οι εξαρτημένες προτάσεις (εισαγωγή, χρόνοι και εγκλίσεις, η ακολουθία των χρόνων, συντακτική θέση− εκτός των ενδοιαστικών προτάσεων).

Σ’ αυτό το πλαίσιο, δίνεται έμφαση σε συντακτικές δομές που ακολουθούν διαφορετικούς κανόνες σε σχέση με τα αρχαία ελληνικά κείμενα ή απαιτούν περισσότερη άσκηση για την εμπέδωση (όπως αυτοπάθεια− αλληλοπάθεια, το φαινόμενο του λατινισμού και της άρσης του, η αφαιρετική απόλυτη μετοχή και η ανάπτυξή της σε πρόταση και το αντίστροφο, ο β όρος σύγκρισης και η απόλυτη σύγκριση, η μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και το αντίστροφο, ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων, δοτική του σκοπού κλπ).

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
: επισήμανση πρωτότυπων, παράγωγων και σύνθετων λέξεων στα διδασκόμενα κείμενα

ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

3

1

1

5

2

2

6

3

3

7

4

4

11

5

5

13

6

6

14

7

7

15

8

11

20

9

13

21

10

14

24

11

15

25

12

17

27

13

18

29

14

19

31

15

20

34

16

21

36

17

23

38

18

24

42

19

25

43

20

26

44

22

27

45

23

28

 

24

29

 

25

30

 

26

31

 

27

32

 

28

33

 

32

34

 

33

35

 

34

36

 

50

37

 

 

38

 

 

39

 

 

40 (μόνο εναντιωματικές)

 

 

41 (μόνο απλές παραβολικές)

 

 

42

 

 

43

 

 

44

 

 

45

 

 

46 (μόνο οι επιρρηματικές συμπερασματικές προτάσεις)

 

 

49 (μόνο ο προσδιορισμός του σκοπού)


Καλόγηρος Βασίλειος