Κινητές Μονάδες για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών

Τις έκτακτες μεταναστευτικές ροές σε κάθε περιοχή της Ελλάδας που μπορεί να αποτελέσει σημείο εισόδου, καλούνται να αντιμετωπίσουν οι Κινητές Μονάδες της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής του υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, όπως σημείωσε ο διευθυντής της Υπηρεσίας, Παναγιώτης Νίκας, κατά τη σημερινή παρουσίαση του έργου «Ενίσχυση των Κινητών Μονάδων Πρώτης Υποδοχής».

Από τον Νοέμβριο του 2013 έως τον Αύγουστο του 2014 έχουν υπαχθεί σε διαδικασίες πρώτης υποδοχής 4.916 άνθρωποι (4.098 άνδρες και 818 γυναίκες), ενώ σύμφωνα με τον προϊστάμενο του Τμήματος Στρατηγικού Σχεδιασμού, Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Συνεργασίας της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, Αλέξανδρο Αρβανιτίδη, μόνο οι 16 υπέβαλαν αίτηση για άσυλο. Οι 2.099 κατάγονται από το Αφγανιστάν, οι 1.596 από τη Συρία και ακολουθούν η Σομαλία και η Ερυθραία. Αναφορικά με την ηλικία, 1.946 ήταν από 18 έως 25 ετών, 1.030 από 26 έως 33 ετών, 849 ήταν ανήλικοι, 473 από 34 έως 40 ετών, 356 από 41 έως 60 και 24 άνθρωποι ήταν πάνω από 60. Ασυνόδευτοι ανήλικοι ήταν 358, επτά από τους οποίους κάτω των 12 ετών, ενώ 23 γυναίκες ήταν σε κατάσταση κύησης ή λοχείας.

Η Υπηρεσία υλοποιεί το έργο της Πρώτης Υποδοχής μέσα από τα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ) και τις Κινητές Μονάδες. Οι Κινητές Μονάδες συστήνονται για πρώτη φορά στις 14/4/2013 ως Περιφερειακές Υπηρεσίες της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και αρχίζουν να λειτουργούν τον Ιούλιο του 2013. Είναι δύο και φέτος λειτούργησαν στη Λέσβο και τη Σάμο.

Σύμφωνα με τον κ. Νίκα «οι κινητές μονάδες αποτελούν πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία και είναι το ιδανικό εργαλείο για να επιχειρούν όπου υπάρχει ανάγκη. Αποστολή τους είναι η μέριμνα για την υπαγωγή των υπηκόων τρίτων χωρών που συλλαμβάνονται να εισέρχονται παράνομα στη χώρα σε διαδικασίες πρώτης υποδοχής, σε καθεστώς σεβασμού της αξιοπρέπειάς τους και των δικαιωμάτων τους. Ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους, γίνεται ένας πρώτος, αρχικός, ιατρικός έλεγχος, γίνεται η καταγραφή τους και η εξακρίβωση της εθνικότητάς τους. Επίσης, παρέχονται υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης από ειδικούς και υπάρχει σε όλα τα στάδια η συνδρομή διερμηνέων. Στόχος είναι όσοι δικαιούνται ή θεωρούν ότι δικαιούνται διεθνούς προστασίας να τη ζητήσουν, να διαπιστωθεί ποιοι ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες ή σε ειδικές κατηγορίες, όπως οι Σύροι. Οι οικονομικοί μετανάστες ενημερώνονται ότι με βάση την ισχύουσα νομοθεσία δεν δικαιούνται να μείνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος και τους προσφέρεται η εναλλακτική της συμμετοχής σε προγράμματα οικειοθελούς επιστροφής και επαναπατρισμού από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης».

«Οι κινητές μονάδες συνιστούν ένα μοναδικό πρότυπο γόνιμης και δημιουργικής συνύπαρξης και συνεργασίας μεταξύ κρατικών φορέων, Διεθνών Οργανισμών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων» τόνισε ο κ. Νίκας συμπληρώνοντας ότι ενώ έχουν γίνει πολλά «έχουμε να διανύσουμε ακόμη πολύ δρόμο».

Ο γ.γ. Δημόσιας Τάξης, Αθανάσιος Ανδρεουλάκος, χαρακτήρισε παρήγορο και αισιόδοξο το γεγονός ότι ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και νεοδιορισθείς επίτροπος, Δημήτρης Αβραμόπουλος, «αναλαμβάνει στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή το χαρτοφυλάκιο της Μετανάστευσης» καθώς όπως υπογράμμισε «χρειάζεται αλλαγή ευρωπαϊκής πολιτικής με βάση ταην αρχή της αλληλεγγύης. Η Ελλάδα δεν μπορεί να λύσει μόνη της το πρόβλημα».

Ο Εμμανουήλ Κατριαδάκης, αντιστράτηγος, γενικός επιθεωρητής Κλάδου Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων, σημείωσε ότι με τη σύσταση της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής η αρχική διαχείριση των νεοεισερχόμενων στην Ελλάδα δεν αποτελεί, πλέον, αποκλειστικά αστυνομική αρμοδιότητα. Έχει υπογραφεί πρόσφατα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της ΕΛΑΣ και της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής. «Το καινούριο δεδομένο με τη λειτουργία των κινητών μονάδων είναι ότι, πλέον, ανάμεσα στην πράξη της αρχικής σύλληψης και της μετέπειτα ποινικής ή διοικητικής διαχείρισης των αλλοδαπών εισάγεται η νέα ενδιάμεση διαδικασία πρώτης υποδοχής» επισήμανε και τόνισε την ανάγκη να επεκταθεί ο θεσμός των κινητών μονάδων, καθώς, όπως ανέφερε, στις μέρες μας βιώνουμε μία νέα μεταναστευτική πίεση των θαλασσίων συνόρων, που, με δεδομένη τη διεθνή γεωπολιτική αστάθεια, δεν αναμένεται άμεσα να μειωθεί.

Σημαντική, τόσο για ανθρωπιστικούς λόγους όσο και για την ορθολογική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, χαρακτήρισε την Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής ο Γιώργος Τσαρμπόπουλος, επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα και αναφερόμενος στο παράδειγμα της λειτουργίας του ΚΕΠΥ του Έβρου, σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε στο παρελθόν, έκανε λόγο για «άλλη χώρα». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι κινητές μονάδες έχουν ξεχωριστή σημασία γιατί έχουν ευελιξία, καθώς δεν είναι δυνατό να στηθούν παντού ΚΕΠΥ.

Την ανάγκη να υπάρχει καμπάνια ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για το θέμα της μετανάστευσης σημείωσε ο Δανιήλ Εσδράς, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα και έφερε ως παράδειγμα το γεγονός ότι ενώ υπάρχει η σχετική ευρωπαϊκή χρηματοδότητση για τη δημιουργία ανοιχτού κέντρου φιλοξενίας μεταναστών σε συγκεκριμένη περιοχή, η τοπική κοινωνία αντιδρά.

Στην εξέλιξη του φαινομένου της μετανάστευσης τα επόμενα 15 χρόνια αναφέρθηκε ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Κέντρου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Όπως σημείωσε, μεταξύ άλλων, θα υπάρξουν αλλαγές στις χώρες προέλευσης και χώρες προορισμού των μεταναστών, για παράδειγμα θα κατευθύνονται περισσότεροι σε χώρες όπου υπάρχει ανάπτυξη της αστικής τάξης. Επίσης, πολλοί θα εγκαταλείπουν τις πλούσιες χώρες για τις αναδυόμενες οικονομίες, ενώ θα υπάρξουν επαναστατικές αλλαγές στο πώς επιλέγουν να κινηθούν μεταξύ των χωρών οι άνθρωποι με πολλά προσόντα.