Στο ερευνητικό πρόγραμμα του Μουσείο Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ θα συμβάλλει το Ιστορικό Αρχείο του δήμου Ιωαννιτών, διαθέτοντας σημαντικά ντοκουμέντα για τους Εβραίους.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ψηφιοποιημένα αντίγραφα των αρχείων του δήμου θα διατεθούν στο Αρχείο του Μουσείου Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ, με στόχο την ενημέρωση της διεθνούς ερευνητικής κοινότητας σχετικά με την εβραϊκή κοινότητα Ιωαννίνων. Αυτή την περίοδο, οι ερευνητές ασχολούνται με την παρουσία των Εβραίων στον ελλαδικό χώρο πριν και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επιχειρούν να συγκεντρώσουν και να ψηφιοποιήσουν αρχειακό υλικό.
Η πρωτεύουσα της Ηπείρου είναι και «πρωτεύουσα» του ρωμανιώτικου εβραϊσμού, δηλαδή κέντρο του ελληνόφωνου εβραϊκού κόσμου, που οι ρίζες του χάνονται στον χρόνο, φτάνοντας έως την αρχαιοελληνική περίοδο.
Στις αρχές του 20ου αιώνα ζούσαν στα Ιωάννινα 4.000 Εβραίοι, ενώ μέχρι τις παραμονές του ναζιστικού διωγμού, τον Μάρτιο του 1944, η κοινότητα της πόλης αριθμούσε περισσότερα από 2.000 μέλη. Μάλιστα, οι Γιαννιώτες Εβραίοι αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα της ισραηλιτικής κοινότητας της Αθήνας, της οποίας άλλωστε η παλιά Συναγωγή, ονομάζεται «Γιαννιώτικη».
Μέχρι το Ολοκαύτωμα, η εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα της τοπικής οικονομίας και ιστορίας. Έως τη δεκαετία του ’60 λειτουργούσε εβραϊκό σχολείο, ενώ σήμερα σώζεται στην πόλη το νεκροταφείο, οικοδομήματα από την εβραϊκή συνοικία και η Συναγωγή μέσα στο Κάστρο.
