«Ουζερί αστέγων Κλίμακα». Θα μπορούσε να είναι πινακίδα καταστήματος σε κάποια τουριστική περιοχή, γιατί άλλωστε η εποχή «τραβάει» και τον μεζέ και το ούζο. Βέβαια, το συγκεκριμένο ουζερί, ούτε πινακίδα διαθέτει, ούτε πλάι στη θάλασσα είναι. Υπόσχεται, όμως, καλό μεζέ, μπόλικο ούζο και ευχάριστη παρέα.
Είναι στην «καρδιά» της πολύβουης Αθήνας, στον αριθμό 30 της οδού Κωνσταντινουπόλεως στο Γκάζι, και όπως προδίδει και η… δυνητική του πινακίδα, ανήκει σε αστέγους και μάλιστα νέας φουρνιάς.
Με την ευρηματικότητά τους για αυτοδιαχείριση των πόρων τους, οι νεοάστεγοι μετέφεραν τις κλασικές καλοκαιρινές απολαύσεις της παραλίας και των διακοπών με το ουζάκι και τις γευστικές ποικιλίες του, στον δροσερό προαύλιο χώρο του Κέντρου Στήριξης Αστέγων «Κλίμακα».
Από την αρχή του καλοκαιριού και κάθε σαββατόβραδο οι άστεγοι μεταμορφώνουν την αυλή του Κέντρου σε ένα ευχάριστο ουζερί.
Βάζουν τους μεζέδες, τα ποτά, τη μουσική και την καλή παρέα. Οι πελάτες διασκεδάζουν και αποχωρώντας, ρίχνουν ό,τι προαιρούνται στον κουμπαρά. «Δεν πρόκειται για εμπορική επιχείρηση, αλλά ούτε για φιλανθρωπική δράση» υπογραμμίζουν στο ΑΜΠΕ οι εμπνευστές της ιδέας και προσθέτουν: «Είναι η έκφραση της ανάγκης να γνωριστούμε και να επικοινωνήσουμε μαζί σας πέρα από τα στερεότυπα και τα στεγανά, που μας χωρίζουν από τους συμπολίτες μας».
Η ιδέα ήρθε να γεμίσει κάποια από τα κενά επικοινωνίας, που αισθάνονται οι ίδιοι και κυρίως για να αποδείξει ότι δεν διαφέρουν σε τίποτα από τον υπόλοιπο κόσμο.
«Επιθυμούν την κατανόηση όλων στο ότι η δύσκολη θέση στην οποία περιήλθαν, δεν συνεπάγεται ούτε την κοινωνική τους απομόνωση, ούτε τη διαφοροποίηση τους από τον καθένα μας» σημειώνει η υπεύθυνη της συγκεκριμένης δράσης της Κλίμακας, Άντα Αλαμάνου.
Το ζητούμενο είναι αφενός η υπέρβαση της προκατάληψης που θέλει τους άστεγους παραβατικά μέλη της κοινωνίας, αφετέρου η ευαισθητοποίηση όλων απέναντι στο ζήτημα των νεοαστέγων, που βρίσκεται σε έξαρση.
Το μήνυμα της αυτής της πράξης είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο και υποδηλώνει τη βούληση και τη δυνατότητα των συνανθρώπων μας να πατήσουν ξανά γερά στα πόδια τους και να επανενταχθούν, μέσα από συλλογικές πρωτοβουλίες και πρακτικές.
«Το φαινόμενο των αστέγων λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις λόγω της ανεργίας και των συνεχιζόμενων μέτρων λιτότητας» σημειώνει η κ. Αλαμάνου και παραθέτει στοιχεία. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η καταγεγραμμένη αύξηση των αστέγων τα τελευταία χρόνια αγγίζει το 25%. Επιπλέον, παρατηρείται διαφοροποίηση της ταυτότητας των αστέγων. Είναι πια Έλληνες προερχόμενοι από τη μεσαία κοινωνική τάξη με μέτριο και υψηλό μορφωτικό επίπεδο, ενώ περιλαμβάνονται και λίγοι αλλοδαποί, κυρίως Βαλκάνιοι, οι οποίοι ζούσαν και εργάζονταν επί μακρόν στην Ελλάδα.
Πρόκειται για τους νεοάστεγους με προβλήματα βιοπορισμού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οι οποίοι ωστόσο έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα επανένταξης. Στο πλαίσιο αυτό η «Κλίμακα» με το ολοκληρωμένο πρόγραμμα στήριξης των ανέργων δίνει έμφαση στην πρόληψη και αποκατάσταση παρά στον φιλανθρωπικό χαρακτήρα της παρεχόμενης βοήθειας.
Αυτή άλλωστε είναι και η πολιτική που ασκεί σήμερα η Ευρώπη στο ζήτημα των αστέγων. Αρχικά διαθέτει σπίτια και κατόπιν τους στηρίζει σε άλλα επίπεδα, διότι όπως διαπιστώθηκε εξοικονομούνται περισσότερα με την επένδυση στην κοινωνική και οικονομική επανένταξη παρά στη διαχείριση του προβλήματος με τα γνωστά πλην προσωρινά καταφύγια, συσσίτια, παντοπωλεία κ.λπ.
«Όπως αποδείχτηκε και από την εμπειρία μας» υποστηρίζει η κ. Αλαμάνου «είναι αποτελεσματικότερη η επένδυση σε επιχειρήσεις όπως το εργοστάσιο ανακύκλωσης χαρτιού του κοινωνικού συνεταιρισμού “Κλίμακα plus”, το οποίο χειρίζονται άστεγοι και με τα χρήματα που κερδίζουν αποκτούν οικονομική αυτοτέλεια και κατ΄επέκταση τον αυτοσεβασμό τους».
Οπωσδήποτε, υπογραμμίζει η ομιλήτρια, «δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι οι σημερινοί άστεγοι είναι κομμάτι της κοινωνίας μας και οφείλουμε να τους αντιμετωπίζουμε όχι μόνο με αισθήματα φιλανθρωπίας, αλλά με πράξεις αλληλεγγύης για την ενίσχυση της επανένταξης τους. Η όποια παρεχόμενη βοήθεια επιβάλλεται να είναι ουσιαστική και να έχει αρχή, μέση και τέλος».
Σημειώνεται ότι η «Κλίμακα» λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Υγείας. Από το 2001 φροντίζει, με τις υπηρεσίες της, για τους άστεγους, κυρίως με ψυχοπαθολογικά προβλήματα και προβλήματα εξάρτησης. Σήμερα υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα, στο οποίο επαγγελματίες της υγείας και των κοινωνικών επιστημών παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες στους αστέγους.
Το Κέντρο λειτουργεί ως πολυχώρος «στέκι πρώτης γραμμής» για εκείνους που διαβιούν στους δρόμους της Αθήνας. Λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00 – 21:00. Το ίδιο και η γραμμή ενημέρωσης 10520 για την έλλειψη στέγης, μέσω της οποίας δίνεται η δυνατότητα της καταγραφής των αστέγων σε εθνική κλίμακα, ενώ παρέχεται ενημέρωση για τις σχετικές με τους αστέγους υπηρεσίες σε όλη τη χώρα (συσσίτια, ιατρεία, ξενώνες κ.λ.π.).
Ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του προγράμματος στηρίζεται σε εθελοντική εργασία. Οι εθελοντές βοηθούν στην καθημερινή λειτουργία του Κέντρου και σε περιπτώσεις ανάγκης. Τα εβδομαδιαία δείπνα, οι γιορτές, οι εκδρομές και οι καλοκαιρινές διακοπές οργανώνονται μέσα από εθελοντική εργασία και καλύπτονται οικονομικά από χορηγίες.
Οι προσφερόμενες υπηρεσίες της Κλίμακας αφορούν:
– Ιατρική–ψυχιατρικές ανάγκες
– Ξεκούραση και φροντίδα προσωπικής υγιεινής
– Γεύματα δύο φορές την εβδομάδα, φιλοξενία και φροντίδα των αστέγων
– Παρέμβαση και στήριξη ατόμων η οικογενειών υψηλού κίνδυνου (άποροι, προσφυγές θύματα ενδοοικογενειακής βίας)
Οι ανάγκες σε φάρμακα και τρόφιμα είναι σταθερές και όσοι συμπολίτες επιθυμούν να συνδράμουν, μπορούν να ενημερωθούν για τον τρόπο από τη γραμμή ενημέρωσης της Κλίμακας. Για οικονομική συνδρομή, ο λογαριασμός του προγράμματος είναι 138/48010248 στην Εθνική Τράπεζα.
