Ο νέος νόμος για τις επιχειρησιακές συμβάσεις στον ιδιωτικό τομέα κρύβει πολλές παγίδες για τους εργαζόμενους και για αυτό πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένοι για τις αλλαγές ώστε να αποφύγουν αυθαιρεσίες των εργοδοτών στους μισθούς και τις εργασιακές σχέσεις.
Από 01/01/2011 οι εργοδότες θα μπορούν να καταφεύγουν στην «λύση» των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων με στόχο το «κούρεμα» των μισθών και την κατάργηση των προνομίων που έχουν σήμερα οι εργαζόμενοι. Εάν επιτευχθεί συμφωνία εργαζόμενων-εργοδοτών τότε, οι συμβάσεις αυτές, θα καθορίζουν νέους μισθούς που θα μπορεί να αποκλίνουν έναντι των κλαδικών όχι όμως και έναντι της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
Αν δεν υπογραφεί επιχειρησιακή σύμβαση, θα ισχύει η κλαδική όπως τονίζει η κυβέρνηση
Πότε μπορεί να μειωθεί ο μισθός μου;
Οι μισθοί σήμερα καθορίζονται από τις κλαδικές συμβάσεις. Εάν μια επιχείρηση δεν τα βγάζει πέρα και θέλει να προχωρήσει σε «κούρεμα» μισθών τότε θα καταφύγει στην ρύθμιση των «ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων» που ψηφίσθηκε πρόσφατα με το πολυνομοσχέδιο. Θα προσπαθήσει δηλαδή να αντικαταστήσει τις κλαδικές συμβάσεις, Σύμφωνα με το υπουργείο εργασίας
1. Εάν οι εργοδότες και εργαζόμενοι δεν συμφωνήσουν και δεν υπογράψουν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας τότε εξακολουθούν να ισχύουν και να υπερισχύουν οι κλαδικές συμβάσεις
2. Εάν μετά από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων ο εργοδότης προσφύγει στη μεσολάβηση και τη Διαιτησία. Τότε μπορεί να καθοριστεί με Διαιτητική απόφαση ο βασικός μισθός ή το ημερομίσθιο.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Απαιτείται συλλογική διαπραγμάτευση (παρουσία σωματείου ή της ίδιας της ομοσπονδίας από την πλευρά των εργαζομένων) και συμφωνία μεταξύ εταίρων προκειμένου να υπογραφεί ειδική επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση.
Μπορεί ο Οργανισμός Διαμεσολάβησης και Διαιτησίας να προστατέψει τον μισθό μου;
Κανείς δεν μπορεί με το πει με βεβαιότητα. Η εμπειρία λέει ότι η απόφαση της διαιτησίας θα είναι κάπου στη μέση αυτών που προτείνει η κάθε πλευρά (εργοδότες -εργαζόμενοι). Οι συνδικαλιστές πάντως θεωρούν ότι ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας θα μπορεί, να εκδίδει αποφάσεις (σε περίπτωση διαφωνίας σωματείου και εργοδότη) μόνο για τους μισθούς. Υποστηρίζουν δηλαδή ότι εφόσον οι διαπραγματεύσεις για τους όρους εργασίας (ωράρια, παροχές, κανονισμούς εργασίας, βάρδιες κ.ά.) αποτύχουν, τον τελικό λόγο θα έχει ο εργοδότης και οι όροι θα επιβάλλονται μονομερώς σε ατομικό επίπεδο.
Δουλεύω σε μια μικρή επιχείρηση που δεν υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο. Πώς θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις για την σύμβαση μου;
Σύμφωνα με τον νέο νόμο οι κλαδικές συμβάσεις εξακολουθούν να ισχύουν σε όλες τις επιχειρήσεις που δεν έχουν επιχειρησιακό σωματείο, ενώ και η Εθνική Συλλογική Σύμβαση παραμένει άθικτη ως το κατώφλι των μισθών και των θεσμικών δικαιωμάτων. Τι σημαίνει αυτό; Ότι διατηρείται το δίχτυ ασφαλείας για τους κατώτατους μισθούς όπως προβλέπονται σήμερα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Θα πρέπει οι ομοσπονδίες να έχουν υπογράψει κλαδική σύμβαση για τον επαγγελματικό κλάδο ή να έχει ζητήσει την έκδοση της από την διαιτησία για να μπορεί ο εργαζόμενος να καλύπτεται από κλαδική σύμβαση στην περίπτωση που αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις για την ειδική επιχειρησιακή σύμβαση.
Και εγώ που δουλεύω σε μια πολύ μικρή επιχείρηση, π.χ. ένα μικρό κατάστημα; Πού μπορώ να απευθυνθώ;
Στις μικρές επιχειρήσεις, καθώς στις περιπτώσεις εκείνες που απασχολούνται λιγότεροι από πενήντα, εκπροσωπούνται ή από το σωματείο τους ή αν δεν υπάρχει, (διότι δεν υπάρχει σωματείο για τις επιχειρήσεις κάτω από είκοσι άτομα), από το κλαδικό τους σωματείο ή την ομοσπονδία, η διαπραγματευτική δύναμη των οποίων έχει τη δική της βαρύτητα.
Αφού δεν μπορεί ο εργοδότης να μειώσει εύκολα τον μισθό μου μήπως πάει κατευθείαν στην απόλυση;
Μέχρι σήμερα ισχύει το πλαφόν στις ομαδικές απολύσεις. Δηλαδή κάθε επιχείρηση μπορεί να απολύει 5% του προσωπικού τον μήνα χωρίς ποσοτικούς περιορισμούς.
Με τον νέο νόμο η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι τα όρια οι περιορισμοί, άρα και οι απολύσεις τίθενται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και συμφωνούνται από κοινού. Το υπουργείο εργασίας θεωρεί δηλαδή ότι για τις απολύσεις δεν επιλέγει αυθαίρετα ο εργοδότης, αλλά πρέπει να συμφωνήσει και το σωματείο για τον αριθμό των απολύσεων που θα γίνουν όσο διαρκεί η ειδική επιχειρησιακή σύμβαση.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σε περίπτωση που παραμένουν σε ισχύ οι κλαδικές συμβάσεις τότε ισχύει -χωρίς διαπραγμάτευση- το πλαφόν 5% το μήνα για ομαδικές απολύσεις.
