Η αναζήτηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για έργα Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το νέο ΕΣΠΑ (ΣΕΣ 2014-2020), με καταλυτική τη συμβολή της ΕΕΤΑΑ (Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης) και της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας), η ανακοίνωση νέων χαμηλότερων επιτοκίων για τους δήμους από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ), αλλά και η γνωστοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων από την ΕΤΕπ (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας που διοργάνωσαν σήμερα η ΚΕΔΕ και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για δράσεις και έργα στους ΟΤΑ θα γίνουν, καταρχήν, με απευθείας αναθέσεις μέσω προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το ΣΕΣ 2014-2020 και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Τον καθορισμό νέων χαμηλότερων επιτοκίων για τα υφιστάμενα δάνεια των ΟΤΑ, ανακοίνωσε στην ημερίδα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος πρόσθεσε ότι η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία βρίσκεται σε τελική φάση επεξεργασίας. Επίσης, ανακοίνωσε τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης των ήδη συναφθέντων δανείων, ανάλογα με τη δυνατότητα των δήμων να εξυπηρετήσουν τις δανειακές τους ανάγκες. Ανάλογα με τη δυνατότητά τους, θα καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι και οι προϋποθέσεις της αναχρηματοδότησης για κάθε ΟΤΑ, ώστε να εξασφαλίζεται τόσο η οικονομική του βιωσιμότητα όσο και η αποπληρωμή του δανείου. Επειδή δεν πρόκειται για νέο δανεισμό, οι αναχρηματοδοτήσεις των δανείων δεν θα επιβαρύνουν επιπλέον το έλλειμμα ή το χρέος των φορέων της γενικής κυβέρνησης.

Όπως σημείωσε το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, έχει ήδη προχωρήσει σε ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων μέσα από ένα εύρος δυνατοτήτων και επιλογών, και δεν υπάρχουν εκκρεμείς αιτήσεις ρυθμίσεων υπαγωγής σε δόσεις. Επίσης, αύριο υπογράφεται Πρωτόκολλο Συνεργασίας ανάμεσα στο Ελληνικό και στο Ιταλικό Ταμείο, που αποτελεί το μεγαλύτερο αναπτυξιακό χρηματοπιστωστικό ίδρυμα της Ιταλίας, με ενεργητικό άνω των 300 δισ. ευρώ, με σκοπό τη χρηματοδότηση διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος.

Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΠΔ, Αλέκος Κρητικός, σημείωσε ότι το Ταμείο στο διάστημα της κρίσης υπήρξε το μοναδικό εγχώριο πιστωτικό ίδρυμα που συνέχισε απρόσκοπτα τη δραστηριότητά του στον τομέα αυτόν. Αυτόν το ρόλο, τόνισε, όχι μόνο θα συνεχίσει, αλλά και θα ενισχύσει σήμερα. Υπογράμμισε ότι οι περιορισμένοι πόροι θα διατεθούν για έργα των δήμων που κρίνονται ως απολύτως απαραίτητα και δεν έχουν κανένα περιθώριο οικονομικής ανταποδοτικότητας. Για τα υπόλοιπα έργα υπάρχει η λύση του δανεισμού, η λύση των ΣΔΙΤ και οι συνδυασμοί τους.

Ειδικά για τις ΣΔΙΤ, ανέφερε ότι «υπό προϋποθέσεις είναι ένα μέσο που εξασφαλίζει πρόσθετους πόρους, απελευθερώνει πόρους για μη ανταποδοτικά έργα, συμβάλλει στην ταχύτερη ολοκλήρωση των έργων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον επιθυμητό επιμερισμό κινδύνου και τη βελτιστοποίηση του λόγου κόστους-ωφέλειας».

Ο κ. Κρητικός ανακοίνωσε ότι το ΔΣ του ΤΠΔ πήρε την απόφαση να μειώσει τα επιτόκια χορήγησης νέων δανείων και αναχρηματοδότησης παλαιών, αξιοποιώντας τους πόρους της ΕΤΕπ. Ειδικότερα, για δάνεια συγχρηματοδοτούμενα και από την ΕΤΕπ, το κυμαινόμενο μεσοσταθμικό επιτόκιο θα ανέρχεται (με το ισχύον Euribor) σε 3,57%. Για δάνεια χρηματοδοτούμενα μόνο από πόρους του Ταμείου, το κυμαινόμενο επιτόκιο ανέρχεται σε 4,48% (euribor εξαμήνου +4,30%). Αν ένας ΟΤΑ επιθυμεί σταθερό επιτόκιο, αυτό για τα πρώτα 3 χρόνια ανέρχεται στο 5,02% , για τα υπόλοιπα 7 χρόνια ανέρχεται στο 6,02% (εκτός αν οι συνθήκες επιτρέπουν τότε χαμηλότερο επιτόκιο) και για τα υπόλοιπα 15 χρόνια μόνο κυμαινόμενο euribor 6μήνου +4,30%. Σε περίπτωση σταθερού επιτοκίου, τα ανώτερα επιτόκια γίνονται αντιστοίχως 4,37% για τα πρώτα 3 έτη και 4,87% για τα επόμενα 7 έτη.

Σημειώνεται ότι το 2013 υπογράφηκε μεταξύ του ΤΠΔ και της ΕΤΕπ συμφωνία χρηματοδοτικής συνεργασίας για έργα Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ευνοϊκούς όρους. Το 2014 υπογράφηκε μεταξύ ΤΠΔ και ΠΕΤΑ Α.Ε. (Πληροφόρηση, Επιμόρφωση, Τοπική Ανάπτυξη) προγραμματική σύμβαση για παροχή βοήθειας στους ΟΤΑ για την υλοποίηση προγράμματος χρηματοδότησης επενδύσεων, ύψους 200 εκατ. ευρώ, για τα έτη 2014-2015. Επίσης, το ΤΠΔ συνεργάζεται με το Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση ΟΤΑ σε ό,τι αφορά την απόκτηση ελεύθερων χώρων στις πόλεις.

Επίσης, στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονομώ» για δημόσια και δημοτικά κτίρια -που εξήγγειλε πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γ. Μανιάτης- το ΤΠΔ συμμετέχει είτε καλύπτοντας το 30% του προϋπολογισμού των έργων στο πλαίσια ΣΔΙΤ (Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα) είτε χρηματοδοτώντας εξ’ ολοκλήρου την επένδυση εφόσον την υλοποιεί μόνος του ο ΟΤΑ. Εφόσον ευοδωθεί η πρόθεση του Ταμείου να ορισθεί ως Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης (ΕΦΔ) στο νέο ΕΣΠΑ για ενεργειακά έργα των ΟΤΑ, τότε το ΤΠΔ θα είναι ο μοναδικός φορέας στην Ελλάδα που θα μπορεί να συνδυάσει την επιδότηση με τους πόρους της ΕΤΕ και δικούς του πόρους, παρέχοντας ολοκληρωμένη χρηματοδότηση.

Ο υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, σημείωσε ότι η εξοικονόμηση ενέργειας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ένας από τους βασικούς άξονες για παραγωγή δημόσιου πλούτου και θέσεων εργασίας. Όπως είπε, κάθε ένα εκατ. ευρώ που θα δαπανάται, θα φέρνει 25-38 νέες θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό τομέα, στην πραγματική ανάπτυξη και στην επιχειρηματική.

Για την εξοικονόμηση ενέργειας διατίθεται 1,2 δισ. ευρώ. Για τη διαχείρισή του το ΥΠΕΚΑ θα συνεργασθεί με το ΤΠΔ, τους δήμους, το τραπεζικό σύστημα και τον ιδιωτικό τομέα. Όπως εξήγησε, το ΥΠΕΚΑ θα διαθέσει 200-220 εκατ. ευρώ από το νέο ΕΣΠΑ για εξοικονόμηση ενέργειας στον δημόσιο τομέα και στους δήμους. Επειδή, όμως, τα ποσά αυτά δεν επαρκούν, θα χρειασθεί μόχλευση κεφαλαίων από το ΤΠΔ, το τραπεζικό σύστημα και τους ιδιώτες.

Το ΤΠΔ και οι τράπεζες θα διαθέσουν τα τριπλάσια ποσά από το ΠΕΚΑ. Τα κεφάλαια από την ΕΤΕπ δεν θα συνυπολογισθούν στο δημόσιο χρέος. Όλα αυτά βέβαια, τόνισε, εξαρτώνται από τον ανθρώπινο παράγοντα, από τους ανθρώπους που θα κληθούν να το υλοποιήσουν.

Ο κ. Μανιάτης αναφέρθηκε, επίσης, στον θεσμό του Ενεργειακού Υπεύθυνου, που θα υπάρχει σε κάθε δήμο και θα έχει την ευθύνη για τα δημοτικά κτίρια και το δημοτικό φωτισμό. Ακόμα, μίλησε για το «πράσινο μπόνους» που θα δίνεται στους υπαλλήλους οι οποίοι θα συνδυάζουν την παραγωγικότητα με την εξοικονόμηση ενέργειας.

Σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση του νέου ΕΣΠΑ, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ, Γιάννης Μέξης, επισήμανε ότι προτεραιότητα έχουν τα έργα που ήταν ενταγμένα στο προηγούμενο ΕΣΠΑ (2007-2013), των οποίων η υλοποίηση καθυστέρησε λόγω της κρίσης. Τα έργα θα χρηματοδοτηθούν με τη ρητή προϋπόθεση ότι εναρμονίζονται με τις κοινοτικές και τις εθνικές προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ (2014-2020) και ανταποκρίνονται στις προϋποθέσεις υπό τις οποίες επιτρέπεται η ένταξη ενός έργου ή δράσης. Υψηλή προτεραιότητα θα δοθεί, τα πρώτα έτη, στην υλοποίηση όσων νέων έργων και δράσεων συνδυάζουν ετοιμότητα υλοποίησης και στόχευση στις στρατηγικές επιλογές του νέου ΕΣΠΑ.

Όσον αφορά τους θεματικούς στόχους του ΕΣΠΑ 2014-2020, υπενθύμισε ότι είναι η ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του αγροτικού τομέα, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς, η διατήρηση και η προστασία του περιβάλλοντος, η προώθηση των βιώσιμων μεταφορών, η προώθηση της ποιοτικής απασχόλησης και η υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων κ.ά.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΠΕΤΑ, Στάθης Ραγκούσης, αναφέρθηκε στις επενδυτικές ανάγκες των ΟΤΑ σε υποδομές προστασίας και αναβάθμισης του περιβάλλοντος (ύδρευση, υγρά και στερεά απόβλητα), στην κατασκευή υποδομών διοίκησης, πολιτισμού, αθλητισμού, κοινωνικών δομών, στις επενδύσεις ενεργειακής αναβάθμισης και παραγωγής ενέργειας, στις επενδύσεις σε έργα μεταφορών (οδοποιία, μαρίνες, στάθμευση) και στις επενδύσεις στον τουρισμό (συμπεριλαμβανομένου του ιαματικού).

Όπως είπε, οι δήμοι αντιμετωπίζουν το εξής δίλημμα: ή να αναμένουν την αύξηση των επιχορηγήσεων για επενδύσεις ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες τους, ή να ενεργοποιήσουν την αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων για την ικανοποίηση των αναγκών τους. Αναφέρθηκε στις δυο δυνατότητες χρηματοδότησης των ΟΤΑ, είτε από το ΤΠΔ, τα ταμεία αστικής ανάπτυξης (JESSICA) και τις εμπορικές τράπεζες, είτε από την ιδιωτική χρηματοδότηση.