Η συζήτηση για μια δοκιμαστική έξοδο της Ελλάδας στις αγορές, τρία χρόνια μετά τις δύο και πάλι δοκιμαστικές εξόδους, έχει πάρει φωτιά τις τελευταίες μέρες.

Οι κινήσεις γίνονται παρασκηνιακά και η κυβέρνηση είναι προφανές ότι ψάχνει την χρονική στιγμή που θα τη συμφέρει ώστε να στείλει το μήνυμα και να επαναβεβαιώσει το στόχο ότι από τον Αύγουστο του 2018 θα μπορέσει να κάνει την ολική επαναφορά στις αγορές χρήματος.

Όπως είναι φυσικό η έξοδος στις αγορές δημιουργεί και μια σειρά από ζητήματα.

Τι σημαίνει «η Ελλάδα βγαίνει στις αγορές»;

Για να βγει μια χώρα στις αγορές πρέπει να προχωρήσει στην έκδοση ομολόγου. Η Ελλάδα λοιπόν θα ζητήσει ένα δάνειο από ιδιώτες οι οποίοι θα πάρουν τόκο για να δανείσουν τα χρήματα στη χώρα. Το επιτόκιο που θα πετύχει μια χώρα σχετίζεται άμεσα με την φερεγγυότητα. Με απλά λόγια αν η οικονομία πηγαίνει καλά, η χώρα παίρνει καλή βαθμολογία από τους οίκους αξιολόγησης και έτσι οι ιδιώτες αγοράζουν το ομόλογο με χαμηλό επιτόκιο πιστεύοντας ότι δεν υπάρχει περίπτωση να χάσουν τα χρήματά τους. Έτσι λοιπόν δανείζεται μια χώρα.

Ο κάτοχος του ομολόγου μπορεί να το πουλήσει ή να το κρατήσει μέχρι και την λήξη του ή να το βάλει εγγύηση για να πάρει ο ίδιος ένα δάνειο.

Η Ελλάδα προφανώς και είναι ακόμη σε μια ειδική κατάσταση. Δεν δανείζεται από τις αγορές εδώ και χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που παίρνει το ένα μνημόνιο μετά το άλλο για να καλύπτει τελικά τα χρέη της.

Γιατί η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή για να να βγει στις αγορές;

Eικόνα για την φερεγγυότητα μιας χώρας, δίνουν οι τρεις μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης η Moody’s, η Standard & Poors και η Fitch. Μπορεί να είναι οι ίδιοι οίκοι που έβλεπαν στην υψηλότερη βαθμολογία την Ελλάδα και τη Lehman Brothers, αλλά αυτές συνεχίζουν να δίνουν το στίγμα.

Μέχρι στιγμής το επιτοκίου του διετούς εντόκου μειώθηκε στα 3,64% από 3,71% ενώ το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου διαμορφώνεται στο 5,3% .

Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν;

Η τελευταία απόπειρα εξόδου στις αγορές το 2014 με ένα 5ετές ομόλογο τον Απρίλιο και ένα 3ετές τον Ιούλιο. Ειδικά εκεί στη δεύτερη έκδοση υπήρξαν προβλήματα.

Η χώρα είχε βγει τον Απρίλιο δοκιμαστικά στις αγορές. Τότε ξεπέρασε κάθε προσδοκία η υποδοχή που επεφύλαξε η διεθνής επενδυτική κοινότητα στο νέο πενταετές ελληνικό ομόλογο με την έκδοση του οποίου το Δημόσιο δανείστηκε τελικά 3 δισ. ευρώ, αντί των 2,5 δισ. που ήταν ο στόχος. Η ισχυρή ζήτηση κατέστησε δυνατή τη συμπίεση του κόστους με το οποίο δανείστηκε το Δημόσιο σε επίπεδα τελικά κάτω του 5% και η απόδοση της έκδοσης έφτασε στο 4,95%. Οι προσφορές κινήθηκαν στα επίπεδα των 20,8 δισ. ευρώ, από τουλάχιστον 600 επενδυτές.

Λίγους μήνες μετά τον Ιούλιο ανάλογη κίνηση της Αθήνας άφησε μια πικρή γεύση. Έγινε προσπάθεια απαγκίστρωσης από τα δάνεια του μηχανισμού στήριξης και τα μνημόνια, με την έκδοση τριετούς ομολόγου, αλλά το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό.

Τελικά δεν καλύφθηκε το ποσό των 3 δισ. ευρώ που είχε στόχο το υπουργείο Οικονομικών, καθώς οι προσφορές περιορίστηκαν στο ποσό των 3 δισ. ευρώ και απορροφήθηκε ποσό της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ και με επιτόκιο 3,5%. Η κρίση της πορτογαλικής τράπεζας Espirito Santo δημιούργησε αρνητικό κλίμα για τα ομόλογα των κρατών της περιφέρειας της Ευρωζώνης, που έπληξε τη δεύτερη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Οι επιπτώσεις αποτυπώθηκαν τόσο στις χαμηλές προσφορές όσο και στο επιτόκιο.

Τι συμβαίνει σήμερα με την έξοδο στις αγορές;

Όπως είναι φυσικό η έξοδος προετοιμάζεται με μυστικότητα. Στόχος είναι η Ελλάδα όταν βγει στις αγορές να πετύχει καλύτερο επιτόκιο από το 2014 και να κάνει αναχρηματοδότηση του χρέους. Ένα υψηλότερο επιτόκιο δεν θα είναι κανένα νόημα. Σήμερα οι Ευρωπαίοι δανείζουν στην Ελλάδα με επιτόκιο 1%. Η έξοδος λοιπόν στις αγορές έχει νόημα αν το επιτόκιο πέσει κάτω από το 4,95% του 2014.

Επίσης έχει μεγάλη σημασία να αγοράσουν τα ομόλογα θεσμικοί επενδυτές και όχι τα funds που ενδιαφέρονται ακόμη και για τα κέρδη ενός 24ωρου και μπορεί να προχωρήσουν σε μαζικές πωλήσεις επηρεάζοντας τις τιμές. Άλλωστε ο δανειστής, δηλαδή η Αθήνα, σύμφωνα με τις προσφορές που θα γίνουν επιλέγει σε ποιον θα δώσει θα το ομόλογο και σε ποιον όχι, ανάλογα με το προφίλ και βέβαια το επιτόκιο που θέλει.

Η Ελλάδα παίρνει τα λεφτά του ESM με επιτόκιο 1%, γιατί να πληρώσει 4,5%;

Σε κάθε περίπτωση μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί η Ελλάδα να βγει στις αγορές αφού παίρνει δάνεια με μόλις 1%. Μάλιστα τα χρήματα αυτά της τα δίνουν χώρες που οι ίδιες δανείζονται με υψηλότερα επιτόκια… Η απάντηση είναι απλή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να δανείζεται για πάντα από τον ESM και γι’ αυτό τα προγράμματα διάσωσης, έχουν συγκεκριμένη διάρκεια.

Για να θεωρηθεί επιτυχής η έκδοση του ομολόγου πρέπει το επιτόκιο να είναι χαμηλότερο από την απόδοση 4,95% της έκδοσης του 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες το επιτόκιο που προσδοκά να πάρει η Ελλάδα στην έκδοση του 5ετούς θα διαμορφωθεί σε χαμηλότερο επίπεδο, κοντά στο 4,7%, με τους αισιόδοξους να κάνουν λόγο ακόμη και για επιτόκιο στην περιοχή του 4,50%-4,60%.

Το έδαφος προετοιμάζει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης που είχε επαφές στο Λονδίνο με εκπροσώπους επενδυτικών οίκων.

Το οικονομικό επιτελείο, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), η Rothschild και οι χρηματοοικονομικοί οίκοι που θα είναι ανάδοχοι της έκδοσης προετοιμάζουν το έδαφος εδώ και πολλές ημέρες.

Αν κριθεί επιτυχημένη, ποια οφέλη θα επιφέρει για τη χώρα;

Τελικά η έξοδος στις αγορές είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει στην έξοδο της χώρας από τα μνημόνια. Βέβαια ακόμη και όταν αυτό συμβεί η Ελλάδα έχει ήδη ψηφίσει να εφαρμόσει μνημονιακά μέτρα για το 2019 και το 2020.