Τη στιγμή που το κοινοβούλιο ενέκρινε κατά πλειοψηφία -με τη στήριξη 251 βουλευτών- τις προτάσεις της ελληνικής πλευράς προς τους θεσμούς, το σημερινό Eurogroup και οι Σύνοδοι Κορυφής αναμένεται να δώσουν τις τελικές απαντήσεις. Στη διάρκεια της τελικής συνεδρίασης δεν αποκλείεται να εγκριθούν, να απορριφθούν ή να τροποποιηθούν κάποια από τα μέτρα συνολικού ύψους 12 δισ. ευρώ, τα οποία φέρνει το τραπέζι προς έγκριση και στόχο την οριστικοποίηση της συμφωνίας, η ελληνική κυβέρνηση.

Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης

Με τη βοήθεια του φοροτεχνικού Βαγγέλη Αμπελιώτη, προσπαθήσαμε να αποκωδικοποιήσουμε τα βασικότερα από αυτά και κυρίως εκείνα, τα οποία αναμένεται να επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο τον προϋπολογισμό του Έλληνα φορολογούμενου, δίνοντας παράλληλα κάποια παραδείγματα, όπου είναι εφικτό κάτι τέτοιο, ελλείψει συγκεκριμένων τεχνικών λεπτομερειών, οι οποίες θα δώσουν με ακρίβεια το στίγμα αλλά και τους ακριβείς συντελεστές φορολόγησης των Ελλήνων πολιτών για τα επόμενα – τουλάχιστον – δύο χρόνια.

ΦΠΑ

Ένα από τα μέτρα, τα οποία προτείνει η κυβέρνηση στους δανειστές είναι η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ.

Όπως λέει ο Βαγγέλης Αμπελιώτης, «αυτή τη στιγμή έχουμε συντελεστή ΦΠΑ 23%, τον ανώτερο συντελεστή ο οποίος βρίσκεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Επίσης έχουμε συντελεστή 13%, στον οποίο υπάγονται τα βασικά τρόφιμα, οι λογαριασμοί της ΔΕΗ και του φυσικού αερίου, της ύδρευσης, καθώς και τα ξενοδοχεία. Επιπλέον υπάρχει ο μικρός συντελεστής του 6%, στον οποίο υπάγονται φάρμακα, βιβλία και θέατρα. Χαρακτηριστικό είναι ότι η εστίαση θα φορολογείται πλέον με βάση το 23% σε αντίθεση με το 13% που ήταν μέχρι και αυτή τη στιγμή».

Εισφορά αλληλεγγύης

Σε ό,τι αφορά στην εισφορά αλληλεγγύης, θα υπάρξει αύξηση, χωρίς να έχει γίνει σαφές σε τι ποσοστό θα αυξηθεί.

Κατάργηση φοροαπαλλαγών

Όπως σημειώνει ο Βαγγέλης Αμπελιώτης Επιπλέον το προσεχές διάστημα αναμένεται να γίνει εξορθολογισμός των φοροαπαλλαγών και αύξηση του φόρου στην ασφάλιση. «Πρόκειται να καταργηθούν αρκετές φοροαπαλλαγές και παύουν να επωφελούνται από αυτές αρκετές κατηγορίες εισοδημάτων που ευνοούνταν», σημειώνει.

Επιπλέον, καταργούνται οι εκπτώσεις στα νησιά αρχής γενομένης από εκείνα με τα μεγαλύτερα εισοδήματα. «Σταδιακά θα συμβεί κάτι ανάλογο και στα υπόλοιπα νησιά, με εξαίρεση κάποια πολύ μικρά νησιά τα οποία ανήκουν στην άγονη γραμμή. Η επιβολή των αλλαγών στον ΦΠΑ στα νησιά θα πραγματοποιηθεί σταδιακά από την 1η Οκτωβρίου», εξηγεί ο φοροτεχνικός.

Αύξηση προκαταβολής φόρου στο 100%

Σημαντική επιβάρυνση για την πραγματική οικονομιά θα αποτελέσει η προτεινόμενη αύξηση της προκαταβολής φόρου σε όλους τους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίς, στο 100%.

«Σε ό,τι αφορά στους αγρότες ο συντελεστής φορολόγησης που ήταν στο 13% το 2014 από το πρώτο ευρώ, θα αυξηθεί στο 28% ή στο 29%. Επίσης, η προκαταβολή φόρου που ήταν 27,5% για τους αγρότες, σταδιακά έως το 2017 θα αυξηθεί όπως και στις υπόλοιπες επιχειρήσεις, στο 100%. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν προκαταβολή φόρου από 55% που είναι σήμερα, 100%, κάτι που θα υλοποιηθεί σταδιακά έως το 2017, ενώ για τα νομικά πρόσωπα θα αυξηθεί η προκαταβολή στο 100% από το 2016», όπως λέει ο Βαγγέλης Αμπελιώτης.

Για παράδειγμα:

Ας εξετάσουμε μία εταιρεία Α.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε., η οποία φορολογήθηκε με 26% το 2014. Μία Ε.Π.Ε., η οποία είχε εννιαίο φορολογικό συντελεστή, είχε μία επιβάρυνση φόρου 26.000 ευρώ στις 100.000 ευρώ. Η ίδια εταιρεία πληρωσε 80% προκαταβολή – Ε.Π.Ε. η Α.Ε. -, δηλαδή 20.480 ευρώ προκαταβολή φόρου. Συνολικά αυτή η εταιρεία πλήρωνε φόρο 46.480.

Πλέον, με την αύξηση της προκαταβολής στο 100% θα πληρώσει 56.000 ευρώ φόρο αντί για 46.480. Σε αυτή την περίπτωση με βάση το συντελεστή που αυξάνεται από το 26% στο 28% μαζί με την προκαταβολή φόρου, το ακριβές ποσό ανέρχεται στα 56.000 χωρίς να αποκλείεται ο συντελεστής να αυξηθεί με βάση τις προτάσεις ακόμα και στο 29% κάτι που θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των θεσμών.

Σε ό,τι αφορά τις Ο.Ε. και τις Ε.Ε. θα έχουμε επίσης αύξηση της προκαταβολής στο 100%, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα δουν την αύξηση να επιβάλλεται σταδιακά στο 100% έως το 2017.

Καταργούνται οι επιδοτήσεις στη θέρμανση και το πετρέλαιο κίνησης

Όπως αναφέρει ο κύριος Αμπελιώτης, με βάσει το πρόγραμμα της κυβέρνησης, αναμένεται να καταργηθούν διάφορα είδη επιδοτήσεων όπως στο πετρέλαια κίνησης των αγροτών και έλεγχο των δικαιούχων που λαμβάνουν επιδοτήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης, οι οποίοι θα πρέπει να μειωθούν στους μισούς έως το 2016.

Πλήττονται όσοι έχουν έσοδα από ενοίκια

Για όσους έχουν έσοδα από ενοίκια, αυξάνεται ο συντελεστής. Πλέον θα είναι στο 15% για ποσά έως 12.000 και πάνω από 12.000 ευρώ αυξάνεται από το 33% στο 35%.

«Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να μας διευκρινίσουν εάν επιβάλεται η προκαταβολή φόρου σε αυτά τα εισοδήματα, διότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο, η διαφορά θα είναι πολύ μεγάλη», λέει ο φοροτεχνικός.

Παράδειγμα:

Κάποιος που είχε 10.000 ευρώ εισόδημα από ακίνητα, είχε επιβάρυνση 1.100 ευρώ μέσα στο 2014, χωρίς προκαταβολή φόρου.

Εάν τώρα αυξηθεί ο συντελεστής για το εισόδημα των 10.000 από ενοίκιο, τότε ο φορολογούμενος θα πρέπει να πληρώσει από τα 1.100 ευρώ που θα πλήρωνε πριν, 1.500 ευρώ, σύμφωνα με το συντελεστή 15%. Εάν χρειαστεί να υπολογίσουμε και την προκαταβολή με σταδιακή αύξησή της από το 55% στο 100%, το 2017 ο φορολογούμενος θα  κληθεί να πληρώσει επιπλέον 800 ευρώ.

Επομένως προσθέτοντας τα 1.500 ευρώ που θα πληρώσει με την προκαταβολή των 800 ευρώ, έχουμε ένα σύνολο της τάξεως των 2.300 ευρώ αντί για 1.100 ευρώ.

Δεν καταργείται ο ΕΝΦΙΑ, αντιθέτως δεν αποκλείεται να αυξηθεί

«Αναφορικά με τον ΕΝΦΙΑ, επιβάλλεται σε όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων και ενδιαφέρει εκατομμύρια φορολογουμένων. Διατηρείται και δεν καταργείται όπως είχε αναφερθεί κάποια στιγμή. Τα ζητούμενα έσοδα για το κράτος από τον ΕΝΦΙΑ, κάθε χρόνο, είναι 2.65 δισ. ευρώ. Προϋπόθεση είναι ότι η μείωση ή η διαφοροποίηση των αντικειμενικών αξιών δεν θα τροποποιήσουν αυτό το ποσό. Μπορεί να μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες, αλλά θα αυξηθούν οι συντελεστές φόρου, επομένως δεν θα επέλθει τροποποίηση στον ΕΝΦΙΑ. Οι ιδιοκτήτες μπορεί να δούν επιβάρυνση, όχι όμως και ελάφρυνση. Προς το παρόν δεν μπορούμε να υπολογίσουμε με ακρίβεια, καθώς το κείμενο δεν παραθέτει τεχνικές λεπτομέρειες, οι οποίες θα αναλυθούν στη συνέχεια», εξηγεί ο Βαγγέλης Αμπελιώτης.

 Τι αλλάζει στις συντάξεις

Τα μέτρα φέρνουν τη σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συντάξεων, ενώ θα θιγούν οι μεγάλες συντάξεις άνω των 1.500 ευρώ, κατί που δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο και θα εξαρτηθεί από την κατάληξη των διαπραγματεύσεων. Σταδιακά καταργείται και το ΕΚΑΣ, απώλεια η οποία θα αναπληρωθεί με κάποια άλλα επιδόματα.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι κατώτερες συντάξεις θα παραμείνουν σταθερές, με βάση τις προτάσεις, έως το 2021. Αυξάνονται επίσης οι εισφορές των συνταξιούχων στις εισφορές υγείας με ποσοστό από 4%-6%, κάτι το οποίο ακόμα δεν έχει γίνει σαφές, καθώς μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με δύο διαφορετικός συντελεστές είτε με έναν ενιαίο συντελεστή.

 Αλλάζει το καθεστώς επιβολής προστίμων – Πώς ευνοείται ο φορολογούμενος

«Σημαντικές θα είναι οι αλλαγές στο καθεστώς επιβολής των προστίμων. Οι προτάσεις κάνουν λόγο για κατάργηση των προτίμων του νόμου 2522 του 1997. Αυτή θα είναι μία σημαντική ελάφρυνση και θα αυξήσει ταυτόχρονα τα έσοδα του κράτους διότι οι υποθέσεις οι οποίες δεν έχουν τελεσιδικήσει στα διοικητικά δικαστήρια ή βρίσκονται σε έλεγχο ή πρόκειται να υπαχθούν σε έλεγχο, θα δίνουν τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να πληρώνουν το φόρο εισοδήματος και τον ΦΠΑ και να κλείνουν τις υποθέσεις τους. Αυτό άλλωστε είναι το ζητούμενο. Να πληρώνει ο φορολογούμενος τον ΦΠΑ και το φόρο που απέφυγε», σημειώνει ο κύριος Αμπελιώτης.

Όπως ο ίδιος επισημαίνει, πρόστιμα στον κώδικα δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε καμία χώρα της Ευρώπης, παρά μόνο στην Ελλάδα. «Επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις, επιτόκια για καθυστέρηση του φόρου και ποινικές κυρώσεις, αλλά πρόστιμα όπως στην Ελλάδα δεν εφαρμόζονται. Είναι ένα θετικό μήνυμα και πρέπει να το επισημάνουμε καθότι πρέπει εκτός από τα θετικά και τα αρνητικά».

 Μείωση του ακατάσχετου ορίου για χρέη προς το δημόσιο

Τέλος, ένας ακόμα παράγοντας, ο οποίος αναμένεται να μεταβληθεί είναι το ακατάσχετο όριο σε τραπεζικές καταθέσεις για χρέη προς το Δημόσιο. «Αναφορικά με τις κατασχέσεις, αναμένεται να αναλυθεί και τεχνικά, καθώς το ακατάσχετο, το οποίο είναι σήμερα στα 1.500 ευρώ, τείνει να μεωθεί και να φτάσει ακόμα και στα 1.000 ευρώ. Οι κατασχέσεις για χρέη προς το Δημόσιο θα ισχύουν κανονικά, ενώ δεν αποκλείεται να αυστηροποιηθεί ακόμα περισσότερο το καθεστώς», σημειώνει ο Βαγγέλης Αμπελιώτης.