Οι πολυμήχανοι τρόποι με τους οποίους σκοτώνουν τα φυτά

Τα λουλούδια δείχνουν τόσο όμορφα και ευγενικά που δεν είναι εύκολο να τα δούμε ως αιμοβόρους δολοφόνους. Κι όμως κάποια είναι αυτό ακριβώς και μοιάζουν να το απολαμβάνουν κιόλας, φτάνοντας πολύ μακριά για να σκοτώσουν με τρόπους που θα έβαζαν τα γυαλιά ακόμα και σε ανατριχιαστικούς serial killers. Σε όρους φονικής φαντασίας και διεστραμμένων τρόπων θανάτου πάντα…

Καλαμιά: οξύ

Ένα από τα πιο επιθετικά είδη του φυτικού κόσμου είναι η κοινή μας καλαμιά, φόβος και τρόμος στα υγροτόπια του πλανήτη. Χιλιάδες στρέμματα εξάλλου καλύπτονται από καλαμιές, κάτι που δείχνει την κυριαρχική τους φύση. Αλλά και τον δαιμόνιο τρόπο να απαλλάσσονται από εχθρούς και αντίζηλους. Διάφορα φυτά απελευθερώνουν τοξικά χημικά ώστε να αποθαρρύνουν τους γείτονες να έρθουν κοντά. Ο χημικός αυτός πόλεμος των φυτών είναι γνωστός ως αλληλοπάθεια. Κανένα δεν τον κάνει όμως με τον επιθετικότατο τρόπο της καλαμιάς. Οι ρίζες της απελευθερώνουν ένα χημικό τόσο δυνατό που διαβρώνει τις ρίζες ό,τι άλλου φύεται εκεί κοντά. Με τις ρίζες σε αποσύνθεση, κανένα φυτό δεν μπορεί να ζήσει και αναγκαστικά σαπίζει. Κι έτσι η καλαμιά αυξάνεται και πληθύνεται και έχει συνεχώς νέες δυνατότητες να επιδεικνύει την έφεσή της στον χημικό πόλεμο…

Γκενλισέα: η πιο πολύπλοκη παγίδα των σαρκοφάγων φυτών

Το σαρκοφάγο τροπικό φυτό Γκενλισέα δεν έχει ρίζες. Παρά το γεγονός ότι αν το ξεθάψεις θα δεις μακριές λευκές απολήξεις που εσύ θα πάρεις για ρίζες. Δεν είναι όμως. Στην πραγματικότητα, είναι παγίδες καμωμένες από τροποποιημένα φύλλα. Και όταν λέμε παγίδες, μοιάζουν με θαλάμια χταποδιών, μόνο που η είσοδος δεν συνεπάγεται και την έξοδο. Για να πάρει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, η Γκενλισέα παγιδεύει μικροσκοπικούς οργανισμούς στις εξίσου μικροσκοπικές φάκες της. Προτιμά τα πρώτιστα, το βασίλειο των ευκαρυωτικών οργανισμών δηλαδή, τα οποία όσο περισσότερο κινούνται μέσα στην παγίδα τόσο περισσότερο πλησιάζουν στο στόμιο που τα ρουφά. Κανένας μονοκύτταρος οργανισμός δεν της ξεφεύγει…

Bladderwort: κενό αέρος

Τα λιμνάζοντα ύδατα δεν είναι συνήθως πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, γι’ αυτό και το σαρκοφάγο bladderwort έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη μέθοδο για να τσακώνει έντομα. Τροποποιημένα φύλλα λειτουργούν εδώ ως κούφιες μπαλίτσες με μια πορτίτσα στη μια πλευρά. Το νερό απαντλείται από το εσωτερικό της κύστης, ώστε να δημιουργηθεί διαφορά πίεσης. Πίσω από την πόρτα καραδοκούν εξάλλου τριχίδια ευαίσθητα στις αλλαγές της πίεσης. Το φυτό κάθεται και παίζει το παιχνίδι της υπομονής, εκεί που η χλωρίδα είναι ιδιαιτέρως καλή δηλαδή. Μόλις κάποιος ψύλλος ή έντομο του νερού αγγίξει τα τριχίδια, η πόρτα της κύστης ανοίγει μαγικά. Και σε λιγότερο από ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, η κύστη βυθίζεται στο νερό, παρασύροντας μαζί της το έντομο. Πεπτικά ένζυμα αρχίζουν και το διαλύουν, όντας ακόμα στη ζωή. Μόλις ολοκληρωθεί και η χώνευση, η παγίδα αναδύεται περιμένοντας το επόμενο θύμα…

Συκιά-στραγγαλιστής: στραγγαλισμός

Στα δάση και τη ζούγκλα, ο χώρος είναι ζωτικής σημασίας παράγοντας για τη μακροημέρευση και την αναπαραγωγή. Και δεν είναι βέβαια αρκετό να έχεις μερικά μέτρα στο έδαφος, αλλά και απαραίτητη θέα στον ήλιο, καθώς το φως παραμένει αποφασιστικός παράγοντας για τη διατήρηση στη ζωή. Κι έτσι υπάρχουν δέντρα που έχουν εξελιχθεί να ζουν πάνω σε άλλα δέντρα, θέλοντας να φτάσουν στο ξέφωτο και να λουστούν από ήλιο. Η συκιά-στραγγαλιστής δεν μένει απλός θεατής, καθώς αυτή έχει τον δικό της τρόπο να αποκτά προνομιούχο οικόπεδο στο δάσος: τον στραγγαλισμό! Όταν ένας σπόρος της φτάσει στα κλαδιά κάποιου δέντρου (συνήθως με τη βοήθεια των πουλιών), αρχίζει να μεγαλώνει. Το δενδρύλλιο στέλνει τις ρίζες του στο έδαφος και μόλις φτάσουν εκεί, το φυτό αρχίζει να αναπτύσσεται με αστραπιαίους ρυθμούς. Στέλνει έτσι κι άλλες ρίζες κατά μήκος του κορμού του δέντρου-ξενιστή, το οποίο καθηλώνει σιγά σιγά. Γιατί πλέον η συκιά αναπτύσσει κλαδιά και φύλλα με σκοπό να κόψει εντελώς τον ήλιο από τον ξενιστή. Κι έτσι τον πνίγει τελικά. Ο ξενιστής πεθαίνει και η συκιά αποκτά πρόσβαση στο φως…

Pitcher plant: πνιγμός

Τα σαρκοφάγα Pitcher έχουν να παλέψουν με ένα φτωχό σε θρεπτικά συστατικά περιβάλλον, κι έτσι έχουν εξελιχθεί σε μόνιμη απειλή όχι μόνο για τα έντομα, αλλά και για ερπετά και μικρά θηλαστικά! Μέσω τροποποιημένων φύλλων σε σχήμα κανάτας, συγκρατούν το βρόχινο νερό, το οποίο μετατρέπουν σε υγρή παγίδα για τη λεία τους. Την οποία και πνίγουν! Το νερό της σταμνίτσας εμποτίζεται με χημικά που διαλύουν ότι πέσει μέσα, την ίδια ώρα που τα τοιχώματά της είναι τόσο λεία που δεν μπορεί το θύμα να πιαστεί από πουθενά για να ξεφύγει. Αιχμάλωτη και χωρίς διέξοδο διαφυγής, η λεία αργοσβήνει, πεθαίνει και αποσυντίθεται τελικά προς όφελος του φυτού. Και βέβαια η παρουσία ενός νεκρού οργανισμού μέσα στο φυτό προσελκύει άλλα ζώα, συνεχίζοντας τον αέναο αυτό κύκλο δολοφονίας…