Η Ρούλα Πατεράκη στην πρώτη της συνεργασία με τη Στέγη δραματουργεί, συγγράφει και συνθέτει την επική τριλογία του Στρίντμπεργκ, που ολοκληρώθηκε το 1901 στη Στοκχόλμη. Το «Προς Δαμασκό» -προάγγελος των εξπρεσιονιστικών του έργων- εκτείνεται σε 17 σταθμούς και ακολουθεί μια ιδιότυπη δραματουργική πλοκή. Κεντρικός ήρωας είναι ο Άγνωστος που αναζητά απαντήσεις στα υπαρξιακά του προβλήματα.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Ο ανώνυμος άνδρας, ένα alter ego του Στρίντμπεργκ, ξεκινά από την γωνία του οικείου του δρόμου και περιπλανιέται ως τις πιο μακρινές βουνοκορφές.
Αναποφάσιστος ως προς το μελλοντικό του προορισμό, πλησιάζει μια Κυρία και την ικετεύει να μείνει μαζί του. Την παρακινεί μάλιστα να εγκαταλείψει το γιατρό σύζυγό της και να τον ακολουθήσει στις έσχατιές του ονείρου και της πραγματικότητας. Εκείνη τον ακολουθεί και κείνος περιπλανιέται μαζί της ή και μόνος στα όρια της τρέλας και της λογικής, της ασυνειδησίας και της συνείδησης, της ενοχής και της ελευθερίας, της αμαρτίας και της θέωσης, του σαδομαζοχισμού και της αγάπης. Αποσύρεται οικειοθελώς σε μοναστήρια και άσυλα, προσπαθεί να παρασκευάσει χρυσό γιατί οικονομικά είναι εξαθλιωμένος, γεννά παιδιά για να τα εγκαταλείψει, γιατί η δέσμευση στην οικογένεια είναι «λάκκος λεόντων και φωλιά φιδιών».
Η αμφισβήτηση της Πίστης, αλλά και ο εγκλωβισμός στον Πειρασμό, η αλαζονεία του, αλλά και η ταπεινοφροσύνη, η επιθυμία της ευτυχίας που κυοφορεί την καταστροφή τον σπρώχνουν στην αναζήτηση της λύτρωσης.
Η Ρούλα Πατεράκη διασκευάζοντας το έργο του προσδίδει μια «έντονη λειτουργία υπνοβασίας και ονείρου», αφήνοντας τέλος ανοιχτό να το προσδιορίσει ο καθείς με τη δική του γνώμη. Η ίδια ομολογεί: «Αναρωτιέμαι με τον Στρίντμπεργκ μέσα από την αντίληψή μου για το σήμερα, όσο μου το επιτρέπουν οι καιροί, η επάρκειά μου κι ο έρωτάς μου για τον ίδιο».
Ο Στρίντμπεργκ αναζητώντας τη γαλήνη στις υπαρξιακές του αναζητήσεις σχεδόν αυτοβιογραφείται, παίρνοντας υλικό από την οικογένεια της δεύτερης συζύγου του Φρίντας Ουλ, που του ενέπνευσε την Κυρία. Λάτρης, αλλά και εχθρός των γυναικών σε μια «αμφίσημη» σχέση μαζί τους βαδίζει σε παραλήρημα στην προσωπική του κόλαση, καταδιωκόμενος από τον ασυνάρτητο εαυτό του. Είναι ένας άνθρωπος με πολλά πρόσωπα και κάθε ηθοποιός μία ψηφίδα της προσωπογραφίας του. Παρασυρμένος από έπαρση, με τη σκιά του ζητιάνου εαυτού του (τον υποδύεται δυναμικά ο Γιώργος Παπαπαύλου) να τον ακολουθεί και την εσωτερική φωνή να τον καταδιώκει στον ονειρικό δρόμο προς την ενδότερη Δαμασκό, πορεύεται συντριμένος ανάμεσα στη μεταφυσική του αγωνία και στον ορθολογισμό.
Τον Άγνωστο ενσαρκώνει ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος. Η γειωμένη ερμηνεία του, απελευθερωμένη από το κείμενο, τον οδηγεί σε βάθη υπαρξιακής αμφισβήτησης, αντιφάσεων και αντιθέσεων που κορυφώνονται με παλινδρομήσεις στο πρόσωπο της Κυρίας – Λουκίας Μιχαλοπούλου. Η Κυρία που συγκεντρώνει γνωρίσματα όλων των γυναικών που γνώρισε, μέσα από την σχέση έρωτα και μίσους, θέλει να τον εκδικηθεί και να τον πονέσει. Φύσεις εκ διαμέτρου αντίθετες που αλληλοσπαράσσονται και το εκφράζουν παρορμητικά με τις ερμηνείες τους.
Εξαιρετική η Κωνσταντίνα Τάκαλου στο ρόλο της μητέρας, ψυχρός και ουδέτερος ως εξομολόγος ο Αλέκος Συσσοβίτης. Γενικά οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών είναι αξιόλογες. Η σκηνοθετική διδασκαλία βέβαια με την ενδιαφέρουσα τεχνική του λόγου που παύει τη «νεκρή νοοτροπία», αποστασιοποιεί από το συναίσθημα και προσδίδει μια ψυχρότητα στην τονικότητα. Κάτι που με την πανομοιότυπη σκηνική κίνηση και τις αναγνώσεις της Ρούλας Πατεράκη που δεν διευκολύνουν σε κάτι την αντιληπτικότητα του πυκνού νοηματικά κειμένου, κούρασε τους θεατές που αποχωρούσαν κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Όπως λέει η σκηνοθέτης, το έργο δεν έχει χαρακτήρες, έχει πολλά πρόσωπα, αχαρακτήριστα, γι’ αυτό είναι πολύ μοντέρνο. Αυτό αναμφισβήτητα δυσκολεύει τη μεταφορά του στο θέατρο, για τους θεατρόφιλους όμως είναι μια μεγάλη εμπειρία.
Άξιο αναφοράς το ρεαλιστικό σκηνικό της Εύας Μανιδάκη που ακολουθεί και τονίζει το δαιδαλώδη στοχασμό του Στρίντμπεργκ. Μια πολυεπίπεδη κλιμακωτή κατασκευή με υπόσκαφους χώρους που παραπέμπουν στον Μπέκετ και «παίζουν κομβικό ρόλο» στην εξέλιξη της δραματουργίας. Τα μοντέρνα κοστούμια του Απόλλωνα Παπαθεοχάρη εξαιρετικά κομψά, ακολουθούν το σκούρο χρωματισμό της σκηνογραφίας.
Ο φωτισμός δημιουργεί μια υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ οι επαναλαμβανόμενοι μουσικοί ήχοι του Γιώργου Κουμεντάκη υποθάλπουν τον πολύμορφο συναισθηματικά κόσμο του συγγραφέα.
Η τετράωρη παράσταση, την οποία όρθια μπροστά στην σκηνή παρακολουθεί η Ρούλα Πατεράκη, θα σας οδηγήσει στο μεδούλι της ύπαρξης, εκεί όπου η έλξη των αντιθέσεων σπρώχνει στην ταραχώδη προσωπική κόλαση, με συνεχείς αποχαιρετισμούς και επανανασυνδέσεις.
Πληροφορίες παράστασης
Συντελεστές
Δραματουργία, συγγραφή, σύνθεση: Ρούλα Πατεράκη, Μάνος Λαμπράκης στηριγμένη στη μετάφραση της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ του έργου του Α. Στρίντμπεργκ «Προς Δαμασκόν» (εκδ. Κέδρος)
Σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη
Σκηνογραφία: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Απόλλων Παπαθεοχάρης
Μουσική: Γιώργος Κουμεντάκης
Φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος
Hair & Make up Styling: Παντελής Τουτουντζής
Οργάνωση παραγωγής: Γιάννης Γκουντάρας
Βοηθός σκηνοθέτη: Δανάη Παπουτσή
Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Μεγαρίτου
Βοηθός ενδυματολόγου: Μαρία Ζυγούρη
Βοηθοί παραγωγής: Νίκος Νικολαΐδης, Γιάννης Παυλόπουλος, Άρης Κανέλλος
Παραγωγή: Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Ερμηνεύουν: Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Λουκία Μιχαλοπούλου, Αλέκος Συσσοβίτης, Γιώργος Παπαπαύλου, Κωνσταντίνα Τάκαλου, Όμηρος Πουλάκης, Ανδρέας Αντωνιάδης, Νίκος Μαυράκης, Ευανθία Κουρμούλη, Ευρίκλεια Σωφρονιάδου, Δώρα Στυλιανέση, Σπύρος Βάρελης, Πάνος Τζίνος και η Ρούλα Πατεράκη.
Εισιτήρια
Κανονικό: 15 – 18 – 28 ευρώ
Μειωμένο ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 11 – 14 – 22 ευρώ
Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 9 – 12 – 20 ευρώ
ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 ευρώ
Συνοδός ΑΜΕΑ: 10 ευρώ
