Ο Αλμπέρτ Καμύ είπε για τον «Ξένο» πως είναι η μυθιστορηματική απεικόνιση του φιλοσοφικού συστήματος του παραλόγου, όπως διατυπώθηκε στο Μύθο του Σίσυφου.

Γράφει η Χαρά Κιούση

Στην παράσταση «Ο Ξένος» συνδιαλέγεται σκηνικά με τον Σίσυφο, προτρέποντας «να τον φανταστούμε ευτυχισμένο». Ο Μερσώ, ένας ιδιωτικός υπάλληλος στο Αλγέρι, δέχεται ένα τηλεγράφημα από την διεύθυνση του ασύλου που φιλοξενούσε την μητέρα του και τον πληροφορεί για τον θάνατό της. Οφείλει να ταξιδέψει στο Μαρέγκο για να παραστεί στον ενταφιασμό της. Ο ίδιος είχε χρόνια να την επισκεφτεί και νιώθει ανακούφιση στο τέλος της κηδείας, όπου το εξαντλητικό λιοπύρι τον ταλαιπώρησε αφάνταστα. Την επομένη ο Μερσώ συνδέεται ερωτικά με την Μαρία η οποία του προτείνει να παντρευτούν. Αργότερα στη θάλασσα κάτω από τον εκτυφλωτικό ήλιο και υποκινούμενος από μια ακαταλόγιστη δύναμη, σκοτώνει έναν Άραβα.

Φυλακίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο, αρνούμενος να πει ψέμματα. Απεναντίας, δίχως να έχει τίποτα το ηρωικό στη συμπεριφορά του, απαλλαγμένος από την αυταπάτη της αιωνιότητας και έχοντας απόλυτη συνείδηση της φθαρτότητάς του, χωρίς φόβο αποδέχεται το θάνατο.. Απελευθερωμένος από κάθε κοινωνική ένταξη θα πεθάνει για την δική του αλήθεια, ξένη προς όλους. Καθώς κάνει τον απολογισμό της ζωής του παρατηρώντας ασύνδετα μεταξύ τους συμβάντα, ελέγχει τη μοίρα του που του ανήκει. “Το μόνο που μου απομένει είναι να ευχηθώ να είναι πολλοί οι θεατές την ημέρα της εκτέλεσής μου και να με υποδέχονται με κραυγές μίσους” λέει ο Μερσώ προτάσσοντας το παράλογο.

Ο Δημήτρης Τσιάμης σκηνοθετεί τη δύναμη της παράδοξης λογικής δίνοντας σκηνικά διέξοδο στην ανθρώπινη εξέγερση. Οι έξοχες ερμηνείες των ηθοποιών Δημήτρη Οικονόμου, Κλεοπάτρας Μάρκου και Γεράσιμου Μιχελή σηκώνουν υποκριτικά το βράχο, μέσω της πρωτοπροσωπικής αφήγησης.Ο ζωντανός σκηνικός διάλογος, η ζωηρή συμβολική κίνηση, η παθητική αποδοχή των πάντων χωρίς κριτική ικανότητα, η έλλειψη ενδιαφέροντος για κάποιο νόημα, η προκλητική απάθεια δημιουργούν ένα άγνωστο τοπίο όπου η καρδιά του Μερσώ δεν βρίσκει στήριγμα. Βαθιά άθεος και χωρίς θρησκευτική ηθική, απερίγραπτα συγκαταβατικός, ψυχρός, ανέκφραστος, αδιάφορος για όλα και όλοι αδιάφοροι μαζί του, τύπος κλειστός, απόμακρος, ιδιόμορφος που όλοι τον κατηγορούν για ηθική αναλγησία, ψυχρότητα και απάνθρωπα συναισθήματα στο πένθος για τη μητέρα του.

Χαρακτηρίζεται παγερά αδιάφορος με απροσάρμοστη διαγωγή και η θανατική του καταδίκη δεν είναι παρά η σύγκρουσή του με το κοινωνικό σύνολο, που ψάχνει λογικές εξηγήσεις για τις παράλογες πράξεις του. Είναι η άρνηση να αποδεχτούν την ιδιαιτερότητά του , το ξένο σώμα που αποβάλουν επειδή δεν ακολουθεί τις ηθικές επιταγές τους. Ίσως όμως να νιώθει ο ίδιος ξένος , ξεκομμένος από το περιβάλλον του καθώς παρατηρεί τα συμβάντα ψύχραιμα χωρίς συναίσθημα, ένταση και πάθος. Ενδεχομένως να αποστασιοποιείται ενσυνείδητα ή να μάχεται ό,τι τον κάνει να νοιώθει πολιτικά ανελεύθερο. Κάθε ανάμνηση να γίνεται αδιάφορη, κάθε παρηγορητική κουβέντα παράλογη, κάθε απώλεια και πόνος μια συνήθεια έτοιμη να ελευθερωθεί. Ο Μερσώ αρνείται πως έχει εγκληματίσει γι’ αυτό δεν έχει ενοχές. Είναι εξαντλημένος από το λιοπύρι γι’ αυτό δεν θρηνεί. Θεωρεί φυσικό να πάει για μπάνιο, να χαρεί τη ζωή και τον έρωτα. Θέλει να ζήσει αλλά χωρίς συναισθηματικούς δεσμούς, αφού προ πολλού έχει ακυρώσει την κάθε διάρκεια και το αιώνιο.

Για τον Μερσώ η ισορροπία εκφράζεται αλλιώς. Ό,τι για εκείνον είναι φυσικό, για τους άλλους είναι αφύσικο. Αυτήν την εσωτερική αλλαγή αλλά και την κοινωνική στοχεύει να μεταστρέψει με το φιλοσοφικό και πολιτικό του κείμενο ο Αλμπέρ Καμύ.
Η προσεγμένη παράσταση γίνεται το μέσον

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Τσιάμης
Σκηνογραφία: Γιάννης Θεοδωράκης
Κινησιολογία: Ελένη Χατζηγεωργίου
Μουσική: Λάμπρος Πηγούνης
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Ενδυματολογία: Βασιλική Σύρμα
Βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Δένδη
Φωτογραφίες: Δομινίκη Μητροπούλου
Σκηνοθέτης teaser: Γιώργος Αποστολόπουλος
Σχεδιασμός εντύπου: Γιώργος Αμαραντίδης
Οργάνωση παραγωγής: Δήμητρα Κόλλια

Ηθοποιοί:
Γεράσιμος Μιχελής
Μιχάλης Οικονόμου
Κλεοπάτρα Μάρκου

Θέατρο 104
Κεντρική Σκηνή
Ευμολπιδών 41, Αθήνα 118 54 | 21 0345 5020

Παραστάσεις | 20.4 έως 11.6
Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή 21.00
Τιμές Εισιτηρίων: 12 ευρώ & 8 ευρώ μειωμένο (φοιτητών & ανέργων), 5 ατέλεια
Κάθε Πέμπτη μετά την παράσταση θα ακολουθεί συζήτηση με τους συντελεστές της.